ΤΟ
25Ο
ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΗΣ ΕΨΕ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ
ΜΕ
ΤΗΝ «ΕΥΓΕΝΕΣΤΑΤΗ» ΧΟΡΗΓΙΑ ΤΗΣ JANSSEN
Δεν
θα είχε πιθανώς νόημα να σχολιάσει
κανείς το 25ο
συνέδριο της ΕΨΕ, που έγινε από 11-14/5/17
στο Corfu
Holiday
Palace
στην Κέρκυρα - παρόλο που υπήρχαν πολλές
θεματικές άξιες ιδιαίτερου σχολιασμού,
οι οποίες έδειχναν ξεκάθαρα το στενά
βιολογικό έδαφος πάνω στο οποίο έχει
οριστικά αγκυροβολήσει και στη βάση
του οποίου αμετάκλητα λειτουργεί η
κυρίαρχη ψυχιατρική – αν δεν αποτελούσε,
εν μέσω της παρούσας συγκυρίας, μιαν
ακόμη ανάγλυφη έκφραση του πόσο ο ρόλος
και η λειτουργία αυτής της ψυχιατρικής
συνδέεται εξίσου αμετάκλητα με την
φαρμακοβιομηχανία, στις αγοραίες
επιδιώξεις της οποίας δεν κάνει άλλο
από το να αποτελεί τον «ενδιάμεσο»,
δίνοντας το επιστημονικό/ θεραπευτικό
περιτύλιγμα, προκειμένου το εκάστοτε
προϊόν να πλασάρεται στον λήπτη/καταναλωτή.
Η
άκρως αποκαλυπτική επικαιρότητα για
τις «σχέσεις αίματος» φαρμακοβιομηχανίας
και ιατρικού/ψυχιατρικού σώματος, μια
σχέση γνωστή από μακρού διεθνώς, αλλά
που πήρε μιαν ορατή, αδιάψευστη και
άκρως σκανδαλώδη μορφή στην εγχώρια
διάστασή της με το σκάνδαλο Novartis,
δεν εμπόδισε την ΕΨΕ να έχει στην
προμετωπίδα του καλέσματος/προγράμματός
της για το συνέδριο την «μεγάλη χορηγό»
και γνωστή για τον τρόπο που έχει
διαχειριστεί την αγορά του φαρμάκου
Janssen
- σα να ήταν συνδιοργανωτές.
Κι΄
αμέσως μετά, διαφήμιση:
«αλλάζει το τοπίο»..Trevicta,
paliperidone
palmitate
(για την τριμηνιαία χορήγηση, που πήρε
άδεια κυκλοφορίας σχετικά πρόσφατα,
μετά το επίσης πανάκριβο Xeplion,
για την μηνιαία χορήγηση, της ίδιας
εταιρείας)... «δίνει αξία στο χρόνο».. «η
μοναδική θεραπεία για τη σχιζοφρένεια»…
«4 φορές το χρόνο».
Και
παρακάτω, στο πρόγραμμα του συνεδρίου,
δυο ακόμα συνεδρίες με την «ευγενική»
χορηγία της Janssen,
μια της Lilly,
μια της Lundbeck
και μια της Mylan.
Αυτές οι οργανωμένες απευθείας εξ΄
ονόματος των φαρμακοβιομηχανιών
συνεδρίες αποκαλούνται, στο πρόγραμμα,
«κλινικό φροντιστήριο», «εκπαιδευτικό
σεμινάριο», «δορυφορικό συμπόσιο» κλπ.
Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν
βρίσκονται και πίσω από μεγάλο μέρος της
πληθώρας των άλλων παρουσιάσεων για τα
ψυχοφάρμακα, την βιολογική ψυχιατρική,
ή και της όποιας άλλης αναφοράς και
κατεύθυνσης ανακοινώσεις.
Μάλιστα,
παρουσιάζεται και η «πρωτοτυπία» της
ίδρυσης και λειτουργίας «κλινικής
depot»
και «κλινικής κλοζαπίνης». Σίγουρα
κάπου, σε κάποια χώρα, θα υπάρχουν ήδη
και, ως συνήθως, αντιγράφονται και
εισάγονται. Αλλά στην Ελλάδα των μνημονίων
και της διάλυσης της Ψυχικής Υγείας,
όπου επικρατεί η πλήρης άρνηση, από την
κυρίαρχη ψυχιατρική, για διεκδίκηση
και στροφή προς ένα κοινοτικά βασισμένο
σύστημα ψυχικής υγείας, αυτή η μεταστροφή
στις στενά βιολογικές πρακτικές επιλέγει
να παίρνει (όπως έκανε ανέκαθεν, από την
εποχή της δημιουργίας της Λέρου) ακραίες
μορφές.
Αντί
για «στροφή στην κοινότητα» (που έχει,
προφανώς, αναχθεί σε «ιδεολόγημα» μιας
«άλλης εποχής», αλλά και σε λεκτικό
πυροτέχνημα των κρατούντων της «πρώτης
φοράς αριστεράς») προχωράμε, λοιπόν, σε
«κλινικές» που θα κάνουν το μηνιαίο, ή
τριμηνιαίο ενέσιμο, ή θα χορηγούν το
γνωστό μας και άκρως προβληματικό
Leponex
(κλοζαπίνη). Αυτό και τίποτα
άλλο.
Να κάνει την ένεσή του. Αν δεν την κάνει,
τι να κάνουμε; Ξανά εισαγγελική. Αλλωστε,
το 60% των εισαγωγών είναι εισαγγελικές.
Γιατί συμβαίνει αυτό και πώς μπορεί ν΄
αλλάξει; Τσιμουδιά στο συνέδριο της
ΕΨΕ.
Οσο
για το Leponex,
να υπενθυμίσουμε ότι είναι ένα φάρμακο
επικίνδυνο, κυριολεκτικά έσχατης
επιλογής, με ανάγκη για πολλή προσοχή
στην διαδικασία χορήγησής του. Όταν,
όμως, η χορήγησή του αναβαθμίζεται και
προάγεται σε αντικείμενο «ειδικής
κλινικής», τότε αυτομάτως αυτό λειτουργεί
ως μια πιο ελκυστική και πιο εύκολη
επιλογή αυτού του φαρμάκου, δεδομένου
ότι στην ψυχιατρική, παρ΄ όλα όσα, εδώ
και χρόνια, λέγονται, δεν υπήρξαν, και
δεν πρόκειται να υπάρξουν ποτέ, τα όποια
«πρωτόκολλα», καθώς, πίσω από (και παρά)
το όποιο πρωτόκολλο, την πρωτοκαθεδρία
στην όποια επιλογή την έχει πάντα η
υποκειμενική εκτίμηση (αλλά και η
εξουσία) του εκάστοτε ψυχιάτρου, το πόσο
απλοποιητικά βλέπει την πολυπλοκότητα
του «αντικειμένου» της δουλειάς του
(ως συμπτώματα που «δεν λένε να
υποχωρήσουν»), το πόσο μονόπλευρα και
διασταλτικά «βλέπει», ή και φαντασιώνει,
την λεγόμενη «επικινδυνότητα» (και ό,
τι άλλο) και, φυσικά, η εκάστοτε χειραγώγηση
από την όποια φαρμακοβιομηχανία.
Σ΄
ένα τέτοιο κλίμα δεν εκπλήσσουν εισηγήσεις
με τίτλους, όπως: «Κοινωνική εξέλιξη
και διάλυση. Ριζοσπαστικές αντιλήψεις
και βία», «Μπορούν οι επαγγελματίες
ψυχικής υγείας ν΄ αποτρέψουν τρομοκρατικές
πράξεις;» - αυτά σ΄ ένα στρογγυλό τραπέζι
με τίτλο : «Μετανάστες, ψυχική υγεία και
βίαιες συμπεριφορές». Κι΄ ακόμα : «Η
διαχείριση της επικοινωνίας σε κατάσταση
κρίσεων. Ο ρόλος του κράτους»…
Σαν
να μην άλλαξε τίποτα όταν, πριν 30 περίπου
χρόνια, τον Σεπτέμβριο του 1986, είχαν
κληθεί να μιλήσουν, στο 16ο
«Συνέδριο Ψυχοσωματικής Ερευνας», τρείς
Ολλανδοί ψυχίατροι με θέμα «Ψυχοσωματική
προσέγγιση στα αίτια και στα θύματα του
πολέμου και της τρομοκρατίας», οι οποίοι
αναφέρθηκαν στην «κομμουνιστική ηθική»
που δικαιολογεί την «οργανωμένη βία»,
ενώ στήριξαν σθεναρά την τότε κρατούσα
αντίληψη (από ΗΠΑ, Ισραήλ κλπ) για το PLO
ως τρομοκρατική οργάνωση.
Βέβαια,
ενώ η επίσημη ψυχιατρική μαζεύεται κατά
καιρούς (με την «ευγενή» χορηγία της
φαρμακοβιομηχανίας) σε «εξωτικούς»
προορισμούς, για ένα σύντομο συνεδριακό
διάλειμμα από την καθημερινότητα των
πάγιων και αμετάστρεπτων (υπό την όποια
παλαιο ή νεο-ιδρυματική μορφή τους)
πρακτικών της, της καταστολής και του
κοινωνικού ελέγχου, η αποδόμηση του
όποιου εναπομείναντος συστήματος της
ψυχικής υγείας συνεχίζεται ασταμάτητα.
Η
πιο πρόσφατη σχετική είδηση έρχεται
και πάλι από το Δαφνί, όπου αποφασίστηκε
ομόφωνα (με την συμφωνία, δηλαδή, και
σύμπασας της καθεστωτικής αριστεράς)
η διάλυση/κατάργηση ενός οικοτροφείου
και η μεταφορά των ενοίκων του σε
υπάρχουσες κενές θέσεις άλλων οικοτροφείων.
Μια μείωση, δηλαδή, τουλάχιστον κατά 15
των διατιθέμενων θέσεων εξωνοσοκομειακής
φιλοξενίας/διαμονής και στέρησή τους,
επομένως, από πολλούς άλλους, όλο και
περισσότερους, που θα τις είχαν ανάγκη.
Επρόκειτο για ένα οικοτροφείο που ήταν,
μαζί με τα εξωτερικά ιατρεία του ΨΝΑ,
σε κτίριο στην πλ. Βάθης, το οποίο
ξενοικιάστηκε (για λόγους περιστολής
των δαπανών) και μεταφέρθηκε, μαζί με
τα εξωτερικά ιατρεία, σε κτίριο αξίας
7.3 εκ. ευρώ (στο Γκάζι), το οποίο είχε
χρηματοδοτηθεί μέσω ΕΣΠΑ και παραχωρηθεί
στο Δαφνί για να γίνει Κέντρο Ψυχικής
Υγείας (ΚΨΥ). Αλλά επειδή κανείς στο
Δαφνί δεν θέλει ΚΨΥ και γενικά κοινοτική
δουλειά, δεν υπήρξε καμιά διαμαρτυρία
για την αλλαγή της χρήσης του κτιρίου,
για σκοπούς άλλους από αυτούς για τους
οποίους έγινε και παραχωρήθηκε. Οταν η
«παρατυπία» αποκαλύφθηκε και πήρε μια
σχετική δημοσιότητα, η επιλογή ήταν όχι
η μεταφορά του οικοτροφείου σε κατάλληλο
κτίριο (και αντιστοίχως των εξωτερικών
ιατρείων), αλλά η διάλυσή του. Τα εξωτερικά
ιατρεία παραμένουν εκεί και η λειτουργία
του κτιρίου ως ΚΨΥ δεν φαίνεται στον
ορίζοντα.
Το
25ο
Συνέδριο της ΕΨΕ δεν ασχολήθηκε βέβαια
με τέτοια «μικροπράγματα» (όπως, μεταξύ
άλλων, η τομεοποίηση, το ολοκληρωμένο
δίκτυο των κοινοτικά βασισμένων
υπηρεσιών, το ξεπέρασμα των κατασταλτικών
πρακτικών κλπ). Τα περιεχόμενά του, οι
λογικές και οι προσεγγίσεις του ήταν
ακριβώς αυτές που συγκροτούν την
αμετάκλητη καθημερινότητα των πρακτικών
της κυρίαρχης ψυχιατρικής, πάντα υπό
την διαρκή και ποικιλότροπη «ευγενή
χορηγία» και χειραγώγηση από την
φαρμακοβιομηχανία.
16/5/2017
