1876-2024: όσο να πεις Βαρτζόπουλος

 

"Ένας τρόπος για να βεβαιωθούμε ότι οι άνθρωποι δεν θα κερδίζουν από το έγκλημα,

θα ήταν να αφήσουμε την κυβέρνηση να το διευθύνει".

                                                                                                                                      Ronald Reagan

Θα μπορούσε να είναι ένα απλός συγκριτικός γρίφος για τους υποστηρικτές της άποψης ότι η επιστήμη διαρκώς προοδεύει κοιτώντας μόνο προς ένα καλύτερο μέλλον. Θα μπορούσε να είναι φάρσα αν αυτήν την περίοδο δεν ζούσαμε μια γενοκτονία και την εποχή της "επιστροφής της κανονικότητας". Θα μπορούσε όμως να είναι απλά αναμενόμενο, αν κανείς κοιτάξει το χειμώνα που έρχεται.

Οι πρόσφατες δηλώσεις του υφυπουργού υγείας μας έβαλαν να ξαναμελετήσουμε το έργο του Τσέζαρε Λομπρόζο (1835-1909), παγκοσμίως γνωστού για τις μελέτες και τις θεωρίες του πάνω στο πεδίο της χαρακτηρολογίας και της θεωρίας του περί «εγκληματικού μυαλού». Οι θεωρίες αποτέλεσαν τη βάση για την «εγκληματολογική ανθρωπολογία”. Στον “Εγκληματία Άνθρωπο” (εκδόσεις Κάκτος) διαβάζουμε πως το έγκλημα είναι μια ασθένεια και ο εγκληματίας είναι ο φορέα και ο εγκληματίας είναι μια ανωμαλία στην κοινωνία, που προκαλεί αναστάτωση και βλάβη, ένα κακοσχηματισμένο άτομο, προϊόν και βιολογικών – γενετικών παραγόντων. Κατά το Λομπρόζο η κοινωνία πρέπει να επικεντρωθεί στην έγκαιρη αναγνώριση και παρέμβαση για την πρόληψη της εγκληματικότητας και η κατανόηση της εγκληματικής συμπεριφοράς επιτρέπει την ανάπτυξη αποτελεσματικών πολιτικών. Ο τρόπος που προτείνει είναι μεταξύ άλλων και η αναγνώριση του “εγκληματικού μυαλού” μέσω των φυσικών χαρακτηριστικών, ενώ οι σωματικές ανωμαλίες μπορούν να χρησιμεύσουν ως προειδοποιητικά σημάδια για πιθανή εγκληματική συμπεριφορά. Στο βιβλίο του “Οι Αναρχικοί” ο συγγραφέας προσπαθεί να πείσει, πριν από 128 χρόνια, χρησιμοποιώντας τις "σύγχρονες" μεθόδους της εποχής όπως η βιομετρία, η φρενολογία, η γραφολογία και η κληρονομικότητα, ότι όλοι οι εγκληματίες θα μπορούσαν να γίνουν και αναρχικοί ή, καλύτερα, ότι όλοι οι αναρχικοί είναι εν δυνάμει εγκληματίες. Γι' αυτό και προτείνει δραστικά μέτρα για την αντιμετώπιση του "εσωτερικού εχθρού". Διεθνής αστυνομική συνεργασία, δημόσια διαπόμπευση των συλληφθέντων αναρχικών, επιστημονική μελέτη της κληρονομικότητάς τους (δεν έχει ανακαλυφτεί ακόμη το DNA), στενή συνεργασία δημοσιογράφων, κράτους και αστυνομίας σε θέματα πολιτικής βίας, ειδικά δικαστήρια χωρίς την παρουσία ενόρκων και τις αυστηρότερες ποινές που προβλέπει ο νόμος, ψυχολογικοποίηση των κινήτρων τους (παιδιά από διαλυμένες οικογένειες, ναρκομανείς) ώστε να υπάρχει αποπολιτικοποίηση των δράσεών τους, οργάνωση των νομοταγών πολιτών —με τη συνδρομή της αστυνομίας— για τη διάλυση των αναρχικών συγκεντρώσεων.

Σήμερα, 2024, είχαμε την "τύχη" να ακούσουμε έναν υφυπουργό υγείας να ανοίγει πάλι τη συζήτηση, "που κάποιοι βιάστηκαν να πιστέψουν πως έχει κλείσει. Δυστυχώς θα περιοριστούμε σε ένα μικρό μέρος της συνέντευξης που έδωσε στη δημοσιογράφο του Livemedia, Ειρήνη Συράκη. Για όποιον βιάζεται να μιλήσει για “κοπτοραπτρική” ας παρακολουθήσει (καλό κουράγιο) όλο το βίντεο. Λέει λοιπόν ο υφιστάμενος του Άδωνη Γεωργιάδη, μάλλον υπέρμαχος εκείνων των “παλιών καλών εποχών” με τα ροζ και μωβ τρίγωνα με μια πιο "φιλική προς το χρήστη" ψηφιακή εκδοχή:

“Πρόληψη σημαίνει να αντιλαμβάνεσαι ποιος είναι ο εγκληματίας και να τον περιορίζεις σύντομα. Εάν αυτός είναι ανήλικος, ενδεχομένως θα προσπαθήσεις κιόλας να τον σωφρονίσεις. Τις περισσότερες φορές τα παιδιά που έχουν μια επιθετική συμπεριφορά γεννιούνται από γονείς που έχουν μια επιθετική συμπεριφορά. Άρα η δική μας η πρόληψη πρέπει να κινηθεί με σκοπό να προσεγγίσει αυτή την οικογένεια και αν δεν μπορέσει να συμμορφωθεί, να απομονωθεί. Όταν κάποιος είναι επιθετικός, είναι επιθετικός επειδή είναι γεννημένος επιθετικός και επειδή ο τρόπος με τον οποίο έχει ζήσει όλα αυτά τα χρόνια ενισχύει αυτή την επιθετικότητα. Εκείνο το οποίο μπορούμε να κάνουμε εμείς, είναι όταν διαπιστώνουμε σε πρώιμη φάση μια τέτοια επιθετικότητα, αυτή την επιθετικότητα να τη βάλουμε μέσα σε κοινωνικά κανάλια, δηλαδή να μη σκοτώνεις ή να μην επιτίθεσαι για να κλέψεις, να επιτίθεσαι στον εχθρό της πατρίδας, ή να επιτίθεσαι στον εχθρό της κοινωνίας. Αλλά όταν κάποιος εκδηλώνει πλέον μια οργανωμένη τέτοια αντικοινωνική, επιθετική, εγκληματική συμπεριφορά, ο σωστός τρόπος είναι η έγκαιρος ανίχνευση και η καταστολή, ο περιορισμός μέσω υπηρεσιών οι οποίες θα λειτουργούν στα πλαίσια της αστυνομίας, του δικαστικού συστήματος. Είχαμε αύξηση των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας, επειδή ακριβώς οι επιθετικοί χαρακτήρες δεν εκτονώνονται έξω, κλείνονται στο σπίτι και εκεί εκδηλώνουν την επιθετικότητά τους στις γυναίκες τους. Και λέω συνειδητά στις γυναίκες τους, γιατί αντιλαμβάνεστε ότι σε όλη την πανίδα, σε κάθε μορφή εμβίων όντων το αρσενικό είναι πάντοτε επιθετικό. Είναι πιο επιθετικό γιατί αυτό είναι το οποίο στη φύση κυνηγάει την τροφή και αναλαμβάνει την επιθετική διεκδίκησή της ή την άμυνά της. Το θηλυκό είναι για άλλες δουλειές, για να τίκτει και στηρίζει τη μορφή, είτε γίνεται στην αγέλη είτε γίνεται στη δυαδική μορφή που έχουμε στο homo sapiens. Άρα είναι η φύση των πραγμάτων το αρσενικό να είναι το επιθετικό, κατά συνέπεια η έννοια της γυναικοκτονίας πραγματικά έχει μια βιολογική βάση…”

Σεξισμός, βιολογικός ντετερμινισμός, καταστολή και τιμωρία: ένας ολοκληρωτισμός εν εξελίξει στα καλύτερά του.

Βιβλιογραφία

Reagan Ronald, Adler Bill , “The Reagan wit”, Jameson Books, (1981).

Συνέντευξη του Υφ. Υγείας Δ. Βαρτζόπουλου στο Livemedia και στην Ειρήνη Συράκη (2024.04.03) Ανακτήθηκε από https://www.youtube.com/watch?v=sCxnmLtRdtk

Τσέζαρε Λομπρόζο, “Ο Εγκληματίας Άνθρωπος”, μετάφραση: Άννινος Μπάμπης, εκδόσεις Κάκτος, (2002/1876).

Τσέζαρε Λομπρόζο, “Οι Αναρχικοί”, μετάφραση: Μπουζάνης Τάκης, εκδόσεις Ισνάφι, (2011/1894) .

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Περί εκπαίδευσης …

 

  Περί εκπαίδευσης …

 

Όλοι αυτοί οι υποκριτές που τυρβάζουν περί κυβέρνησης των αρίστων, επιτελικού κράτους, και ανάγκης να αξιολογούνται οι πάντες και να επιδεικνύουν τις ικανότητες τους εσαεί όχι από κάποια ουσιαστική ανάγκη αλλά για να εγκαθιδρύσουν ένα καθεστώς τρομοκρατίας των από πάνω προς τα κάτω, πυραμιδωτά,  θα πρέπει να απαντήσουν στα εξής ερωτήματα:

- Ο αστυνομικός που είπε την φράση : « Το περιπολικό δεν είναι ταξί» την είπε επειδή την σκέφτηκε εκείνη την ώρα, ή κάποιος κάποια στιγμή του την δίδαξε σε κάποια εκπαίδευση; Και αυτός ο κάποιος μήπως θα συνεχίσει να διδάσκει στις σχολές των αστυνομικών συνεχίζοντας να παίρνει θέσεις εξουσίας και να αξιολογεί τους υφισταμένους του;

- Ο υπουργός παιδείας που ανακοίνωσε περήφανος ότι αυξάνει τις μέρες αποβολής των μαθητών από 3 σε 5 ως μέτρο στα σχολεία και μάλιστα χωρίς καμία πρωτοτυπία επαναφέροντας ένα μέτρο που στο παρελθόν είχε κριθεί ακατάλληλο, πήρε την πρωτοβουλία μόνος του ή συμβουλεύτηκε τους συμβούλους εκπαίδευσης  τους οποίους έχει βάλει τώρα ως αξιολογητές να τρομοκρατούν με την αξιολόγηση τους υφισταμένους συναδέλφους τους;

Μιας και τέτοια μέτρα όχι μόνο δεν αντιμετωπίζουν τα προβλήματα στο σχολικό περιβάλλον αλλά λειτουργούν αποπροσανατολιστικά ως προς τις αιτίες ενός αποτυχημένου εκπαιδευτικού συστήματος, έχουμε δύο εκδοχές:

Είτε έχουμε έναν ασύδοτο υπουργό παιδείας ο οποίος πρέπει να παυθεί από τα καθήκοντα του,είτε έχουμε συμβούλους εκπαίδευσης που του εισηγήθηκαν τέτοιου τύπου μέτρα και οι οποίοι κατά τραγική ειρωνεία θα μεταφέρουν την «σοφία» τους και παρακάτω και μάλιστα με την απειλή της αξιολόγησης.

- Η συγκάλυψη των θανάτων στα Τέμπη, η συγκάλυψη των θανάτων στο ναυάγιο της Πύλου, η στήριξη πολιτικών που φέρνουν πολέμους και θανάτους παιδιών, το μοντέλο ανάπτυξης που ακολουθεί η κυβέρνηση και που έχει ως συνέπεια την καταστροφή του περιβάλλοντος και οι δηλώσεις μετά ότι «δεν φταίμε εμείς για θανάτους που προέρχονται από την κλιματική κρίση»(!), οι εργατικές πιεστικές συνθήκες στο βωμό του κέρδους με αποτέλεσμα την οικονομική εκμετάλλευση και τα όλο και συχνότερα εργατικά ατυχήματα,  οι θάνατοι των συνανθρώπων μας από την διάλυση των νοσοκομείων. Συνδέονται με τα φαινόμενα της βίας που παρατηρούνται στην ελληνική κοινωνία και που τόσο «στοργικά» ασχολείται η κυβέρνηση ; Αυτή όλη η υποκρισία σε μία κοινωνία που η βία κυριαρχεί σε όλους τους τομείς της ζωής, είτε άμεσα είτε έμμεσα, μήπως είναι στα αίτια της παθογένειας που κυριαρχεί στις μέρες μας;  ή είναι θέμα ψυχικής υγείας που χρειαζόμαστε ψυχολόγους και ψυχιάτρους σε κάθε τομέα της ζωής μας ; ώστε η ευθύνη να μετακυλίεται από την οργάνωση της κοινωνίας με ανθρώπινους όρους, στην ατομική ευθύνη του καθένα να επιβιώσει; Όπως εξάλλου είναι το αγαπημένο αφήγημα των κυβερνώντων και η αγαπημένη τους συνήθεια να ενοχοποιούν τους πιο αδύναμους στην αλυσίδα των ευθυνών;

Μήπως οι σύμβουλοι ψυχικής υγείας κολαούζοι της κυβέρνησης δεν έχουν την ικανότητα ή είναι τόσο αλλοτριωμένοι από τις θέσεις εξουσίας που έχουν, που δεν αναδεικνύουν τα πραγματικά αίτια των φαινομένων;

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρόσφατη δήλωση του υφυπουργού υγείας και μάλιστα κάτω από τον μανδύα της επιστήμης ότι : «επιθετικός γεννιέσαι δεν γίνεσαι», ανασύροντας θεωρητικές θέσεις μέσα από τις πιο μαύρες σελίδες της ψυχιατρικής, της εποχής της γέννησης των ιδρυμάτων, απαλλάσσοντας την κυβέρνηση από το να αναζητήσει τις κοινωνικές αιτίες των φαινομένων και άρα τις δικές της ευθύνες, με μοναδική ευθύνη της να χτίσει δομές που στα λόγια πάντα είναι πρωτοποριακές και στην πράξη χώροι ιδρυματικού αποκλεισμού, στιγματισμού και βαρβαρότητας (καθηλώσεις, ηλεκτροσόκ κ.λ.π). Σε αυτές τις σκοταδιστικές δηλώσεις ως «Πρωτοβουλία» θα επανέλθουμε αναδεικνύοντας όλες τις παραμέτρους τους ιστορικά αλλά και στις μέρες μας.

Μήπως τελικά δεν είναι θέμα ελλείμματος εκπαίδευσης και εξειδίκευσης, αυτό το κυνήγι προσόντων και ανταγωνισμού που πλέον ξεκινάει από την νηπιακή ηλικία των παιδιών, αλλά θέμα εκπαιδευτών;

Μήπως τελικά δεν θέλουν αξιολόγηση οι υπεριξειδικευμένοι άνεργοι και εργαζόμενοι αλλά αυτοί που θέλουν να μας αξιολογήσουν;

Υ.Γ. Ο σημερινός υπουργός επικρατείας που εισήγαγε τον διαγωνισμό ΑΣΕΠ όπου μέσα σε 2 ώρες κοροϊδεύοντας την ελληνική κοινωνία θεωρεί ότι θα αξιολογήσει τους πολίτες αυτής της χώρας που μπορεί να σπούδαζαν χρόνια ολόκληρα παίρνοντας πτυχία, μεταπτυχιακά και διδακτορικά, όταν είχε αναλάβει το υπουργείο γεωργίας είχε δηλώσει ευθαρσώς ότι δεν έχει ασχοληθεί με την γεωργία ούτε μία ώρα αλλά μαθαίνει γρήγορα !

Ποιος θα αξιολογήσει τους αξιολογητές μας;

 

 

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

 

Η «Πρωτοβουλία για ένα Πολύμορφο Κίνημα στην Ψυχική Υγεία»,

το «Δίκτυο Ακούγοντας Φωνές»,

ο «Συντονισμός για την Δημόσια Ψυχική Υγεία και Απεξάρτηση»

και οι «Συλλογικές Δράσεις Κοινωνικής Αλληλεγγύης για το 18Ανω»

οργανώνουν μια ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ,

την Τετάρτη, 24 Απριλίου, στις 12μ,

στην αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνας, Ακαδημίας 60,

ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΠΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΝΕΙ ΤΗΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΔΙΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΕΞΑΡΤΗΣΗΣ

με την ενεργό συμμετοχή σωματείων εργαζομένων σε ψυχιατρεία, νοσοκομεία, συλλόγων ληπτών ψυχιατρικών υπηρεσιών, οικογενειών κ.α. 

 

Πρόκειται για ένα νομοσχέδιο, γραφειοκρατικό τερατούργημα, υπό τον συνηθισμένο, πλέον, ευφημιστικό όρο «ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης», που εδώ και μερικούς μήνες το «διαρρέουν», κάθε φορά σε πιο φραστικά επεξεργασμένη μορφή, προχωράει η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας στην οριστική απεξάρθρωση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και απεξάρτησης και την πλήρη ιδιωτικοποίησή τους.

Με αυτό το νομοσχέδιο προβλέπεται:

-η άμεση κατάργηση των οργανισμών των δυο (ΨΝΑ, ΨΝΘ) εκ των εναπομεινάντων ψυχιατρείων (το Δρομοκαΐτειο προς το παρόν τους δυσκολεύει ως κληροδότημα που είναι),

-το τσουβάλιασμα όλων των δημόσιων υπηρεσιών ψυχικής υγείας σ’ ένα Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας (ΕΔΥΨΥ), διαρθρωμένο ανά Υγειονομικές Περιφέρειες (ΠεΔΥΨΥ), που θα «διασυνδέονται άμεσα επιστημονικά, λειτουργικά και εκπαιδευτικά…» με όλους τους «διασυνδεόμενους, συνεργαζόμενους και εποπτευόμενους φορείς», δηλαδή, με φορείς υπηρεσιών ψυχικής υγείας ιδιωτικού δικαίου κερδοσκοπικού -ιδιωτικές κλινικές - και «μη» κερδοσκοπικού χαρακτήρα – ΜΚΟ- αλλά και ιδιώτες επαγγελματίες ψυχικής υγείας (ψυχιάτρους, παιδοψυχιάτρους κλπ). Πράγμα που πρακτικά σημαίνει σπρώξιμο των αιτούντων την όποια φροντίδα από τον διαλυόμενο δημόσιο τομέα στον ιδιωτικό τομέα. Για όποιον έχει να πληρώσει, σε ιδιωτική κλινική … όποιος δεν έχει, στο δρόμο.

Δεν προβλέπεται τίποτα για δημιουργία κοινοτικών υπηρεσιών.

Αναφέρει σε πολλά σημεία την συγχώνευση και κατάργηση υπαρχόντων υπηρεσιών και, ως δημιουργία «νέων», το μόνο που προβλέπεται είναι η σύσταση περίκλειστων τμημάτων σε μια πρωτοφανούς χαρακτήρα κατασταλτική λογική : τμήματα «μέσης» και «υψηλής ασφαλείας», ειδικά τμήματα για τα λεγόμενα «δυσίατα» περιστατικά κλπ.

Αναφορικά με τον τομέα των Εξαρτήσεων, μέσω του απροσχημάτιστα Ιδιωτικού Δικαίου χαρακτήρα του οργανισμού - «Εθνικός Οργανισμός Πρόληψης και Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων» (ΕΟΠΑΕ) - που θέλουν να ιδρύσουν, μέσα στον οποίο θα τσουβαλιάσουν όλα τα υπάρχοντα προγράμματα απεξάρτησης, τα πράγματα είναι ακόμα πιο σαφή ως προς την στόχευση: η έμφαση στα προγράμματα υποκατάστασης και «μείωσης της βλάβης» - ο όρος «στεγνό πρόγραμμα» δεν αναφέρεται ούτε μια φορά. Σκοπός του νομοσχεδίου είναι, την επομένη της ψήφισής του, να μην υπάρχει ούτε 18Ανω, ούτε κανένα στεγνό πρόγραμμα, όπως αυτά στο ΨΝΘ και στην Κέρκυρα.

Και όσο για το προσωπικό των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και της απεξάρτησης (που είναι ήδη, εδώ και πολύ καιρό, δραματικά υποστελεχωμένες), αυτό που προοιωνίζει το νομοσχέδιο είναι η περαιτέρω υποστελέχωση και οι μετακινήσεις προσωπικού, κυρίως νοσηλευτικού (αλλά και διοικητικού και τεχνικού), όπου θα κρίνει ο έχων την απόλυτη εξουσία διευθυντής του όποιου ΠΕΔΥΨΥ.

Το νομοσχέδιο αυτό οδηγεί στα άκρα την υπάρχουσα, ήδη αβίωτη, κατάσταση στο χώρο της ψυχικής υγείας, αποτελεί μια κυριολεκτικά «δολοφονία της ψυχικής υγείας», κινούμενο σε διαμετρικά αντίθετη κατεύθυνση από αυτό που απαιτείται για ένα πλαίσιο και μια λειτουργία πραγματικά θεραπευτικών πρακτικών, δηλαδή, για το ξεπέρασμα των πρακτικών και της κουλτούρας της καταστολής και του εγκλεισμού, μέσα από την δημιουργία ενός ολοκληρωμένου και κοινοτικά βασισμένου συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας, για την ολόπλευρη στήριξη των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας μέσα στον κοινωνικό ιστό, ενάντια σε κάθε λογική ιδιωτικοποίησης, με εξασφαλισμένη την διατήρηση των θέσεων εργασίας και περαιτέρω μαζικές προσλήψεις προσωπικού.