ΝΟΜΙΜΗ ΠΛΕΟΝ ΚΑΙ ΑΝΕΜΠΟΔΙΣΤΗ Η ΑΣΥΔΟΣΙΑ ΤΗΣ ΕΚΤΕΛΕΣΗΣ ΑΚΟΥΣΙΩΝ ΝΟΣΗΛΕΙΩΝ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΕΣ ΚΛΙΝΙΚΕΣ

 

Με υπουργική απόφαση της 13/10/20, πρώτη και άκρως ενδεικτική πράξη του ρόλου για τον οποίο διορίστηκε να επιτελέσει ως υφυπουργός η Ζωή Ράπτη, επανέρχεται η απρόσκοπτη, και «νόμιμη» πλέον, εκτέλεση ακούσιων νοσηλειών σε ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές. Όπως είχαμε αναφέρει σε προηγούμενη ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας ‘Ψ’ (27/9/20), ήταν «θέμα ημερών η δημοσίευση της σχετικής απόφασης», καθώς, μαζί με την σχετική εισήγηση της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας (ΕΨΕ), είχαν σπεύσει και οι κλινικάρχες (σε αγαστή, ανέκαθεν, συνεργασία με την ΕΨΕ) στο Υπουργείο προκειμένου να πιέσουν ώστε αυτή η απόφαση να βγει το συντομότερο δυνατό.

Η δυνατότητα για ακούσιες νοσηλείες σε ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές προβλεπόταν ήδη από τον ν. 2071/92 για την ακούσια νοσηλεία, αλλά δεν είχε βγει ποτέ σχετική εφαρμοστική υπουργική εγκύκλιος, με αποτέλεσμα οι ακούσιες νοσηλείες σ΄ αυτές να γίνονται, όλα αυτά τα χρόνια, απρόσκοπτα μεν, αλλά παράτυπα.

Ήταν αυτό που συνετέλεσε όταν, πριν δυο χρόνια, ήλθε στο φως της δημοσιότητας η αθλιότητα των συνθηκών νοσηλείας σε μια (πολύ γνωστή) κλινική (και έγιναν και οι σχετικοί έλεγχοι), στο ν΄ απαγορευτούν, με εισαγγελική απόφαση (λόγω ακριβώς του παράτυπου χαρακτήρα τους), οι ακούσιες νοσηλείες σε ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές στην περιοχή της Αθήνας (όχι, όμως, στην υπόλοιπη Ελλάδα).

Λόγω, προφανώς, αυτής της, για 30 περίπου χρόνια, παρατυπίας, η εκτέλεση μιας ακούσιας νοσηλείας σε ιδιωτική κλινική έπρεπε πρώτα να περάσει από τα «επείγοντα» δημόσιας εφημερεύουσας ψυχιατρικής μονάδας (ψυχιατρείου ή γενικού νοσοκομείου), όπου θα κρινόταν η ανάγκη της νοσηλείας και εν συνεχεία, στο βαθμό που υπήρχε σχετικό αίτημα από τους οικείους (σπανιότατα, ως είναι φυσικό, από τον άμεσα ενδιαφερόμενο), γινόταν η λεγόμενη «μετατροπή της εισαγγελικής εντολής» προς νοσηλεία στην ιδιωτική κλινική. Υπήρχε, έτσι, η δυνατότητα, μέσα από αυτές τις εσαεί παράτυπες διαδικασίες, για κάποιους λειτουργούς ψυχικής υγείας να έχουν την δυνατότητα να επιχειρούν να πείσουν για την αποφυγή της μετάβασης σε ιδιωτική κλινική. Και για «λόγους αρχής», αλλά και, πολλές φορές, επειδή έρχονταν σε άμεση γνώση και επαφή με την ιστορία του προσώπου και τις σχέσεις με τους «γύρω από αυτό», γνώση των όσων διακυβεύονταν για την τύχη του και γενικά για τα δικαιώματά του όταν θα βρισκόταν στον εκτός παντός ελέγχου χώρο (πολύ περισσότερο από αυτόν των δημόσιων μονάδων-που και αυτές δεν είναι «αθώες») των ιδιωτικών κλινικών. Χώρο, συχνά, «εναπόθεσης σωμάτων και ψυχών» και, όχι σπάνια, άμεσης και αδιαμεσολάβητης συνεννόησης κλινικαρχών και συγγενών.

Με αυτή την υπουργική απόφαση, δεν θα υπάρχει ούτε αυτό το μικρό «παράθυρο» που άφηνε κάπως η μέχρι τώρα παρατυπία. Τώρα, το «αρμόδιο μονομελές πρωτοδικείο δύναται να διατάξει, με γνώμονα (υποτίθεται) το συμφέρον του ασθενούς, την συνέχισή της σε συγκεκριμένη ιδιωτική ψυχιατρική κλινική, εφόσον διατυπώνεται σχετικό αίτημα από τους αιτούντες την ακούσια νοσηλεία». Ακόμα και η λέξη «συνέχιση» (της νοσηλείας), που παρεισφρύει χωρίς καμιά σύνδεση με οτιδήποτε μέσα σ΄ αυτή την καθ΄ υπαγόρευση, προχειρογραμμένη υπουργική απόφαση, αυτό που στην «καλλίτερη περίπτωση» θα μπορούσε να σημαίνει, είναι ένα απλώς διαδικαστικό «πέρασμα» από τα «επείγοντα» δημόσιας ψυχιατρικής μονάδας, στο δρόμο για την προαποφασισμένη εισαγωγή στην ιδιωτική κλινική. Μάλλον, όμως, ούτε καν αυτό.

Το οικονομικό βάρος, φυσικά, της νοσηλείας, πέρα από «τα προβλεπόμενα στον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας του ΕΟΠΥΥ για την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας», θα πέφτει στην οικογένεια, ή στον όποιο πόρο, σύνταξη κλπ, έχει για να επιβιώνει ο ασθενής. Και είναι γνωστό το πώς οι κλινικάρχες απομυζούν τα ασφαλιστικά ταμεία με ποικίλους τρόπους, όπως, πχ, αντί να δίνουν εξιτήριο σ΄ ένα νοσηλευόμενο, όταν δεν έχει πια ανάγκη νοσηλείας, του δίνουν συνεχιζόμενες άδειες, που κρατάνε, ανάλογα με την περίπτωση, μήνες, ή και χρόνια, έτσι ώστε να φαίνεται νοσηλευόμενος και να εισπράττουν τα νοσήλια.

Είναι ενδιαφέρον, για τον υποκριτικό χαρακτήρα όλων των διατυπώσεων στη εν λόγω υπουργική απόφαση, ότι, από τη μια, γίνεται μια λεκτική παραχώρηση στην (μηδέποτε εφαρμοσθείσα και ισχύουσα σ΄ αυτή τη χώρα, για καμιά υπηρεσία) αρχή της τομεοποίησης, με τη φράση ότι, η ιδιωτική κλινική που θα εκτελείται η ακούσια νοσηλεία «να υπάγεται κατά προτίμηση στον τομέα ψυχικής υγείας του τόπου κατοικίας του ασθενούς» - αναφορά, όμως, που αναιρείται από την ίδια την διατύπωσή της, με την χρησιμοποίηση του «κατά προτίμηση». Και μάλιστα, προκειμένου να επιβεβαιωθεί το «κατά προτίμηση», συμπληρώνεται με τη φράση που ακολουθεί αμέσως μετά: «Για την επιλογή της (της κλινικής) λαμβάνεται υπόψη η πρόταση που διατυπώνεται στη σχετική αίτηση». Άρα, «όλα καλά», μεταξύ «συγγενών και κλινικαρχών».

Και για να ολοκληρωθεί το καθησυχαστικό περιτύλιγμα αυτής της άκρως αντιδραστικής και οπισθοδρομικής διάταξης, γίνεται μια απόπειρα εμπλοκής της «Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές του Υπουργείου Υγείας» στο όλο εγχείρημα του ανεμπόδιστου, πλέον, περάσματος των ακούσιων νοσηλειών και στον ιδιωτικό τομέα, μέσω, υποτίθεται, των εκθέσεων ελέγχου, που θα κάνει αυτή η επιτροπή (και των συστάσεων συμμόρφωσης προς όσες κλινικές βρίσκει προβληματικές καταστάσεις), τις οποίες θα διαβιβάζει στις εισαγγελίες πρωτοδικών, οι οποίες δέχονται τα αιτήματα των συγγενών για νοσηλεία «γι΄ αυτή ή εκείνη» την κλινική - και στο βαθμό που οι εκθέσεις είναι αρνητικές, ο εισαγγελέας θα αποκλείει, υποτίθεται, το αίτημα για νοσηλεία στην κλινική με την αρνητική έκθεση.

Στην Επιτροπή ανατίθεται, επίσης, το καθήκον να καταγράφει τις ακούσιες νοσηλείες στις ιδιωτικές κλινικές, οι οποίες θα πρέπει να ενημερώνουν για τη λήξη τους, ενώ «θα πραγματοποιεί και αυτεπαγγέλτως επισκέψεις και ελέγχους στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της». Βασικά ανατίθεται ένας εποπτικός ρόλος σ΄ ένα πεδίο, όπως αυτό των ιδιωτικών ψυχιατρικών κλινικών, που αποτελεί τον ορισμό της ασυδοσίας, σε μια Επιτροπή που ο θεσμικός της ρόλος φτάνει μέχρι, το πολύ, στο να κάνει συστάσεις (όχι πάντα όταν πρέπει και όχι πάντα τις δέουσες) που, ακόμα κι΄ όταν είναι οι δέουσες, ειδικά τότε, κανείς δεν τις λαμβάνει υπόψιν. Τι άλλαξε και σε τι επηρέασε η όποια σύσταση έκανε η εν λόγω Επιτροπή την αμετάκλητα κατασταλτική και νοσογόνο λειτουργία του νεο-ιδρυματικού μας ψυχιατρικού συστήματος; Σε ποιο βαθμό εισακούστηκε ως προς τις όποιες επισημάνσεις της για τα «δικαιώματα των ασθενών»; Πώς μια Επιτροπή, που την αφήνουν ακόμα να υπάρχει ως το άλλοθι για την καθημερινή, δομικού χαρακτήρα καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των ασθενών, θα παίξει τον όποιο ρόλο και σε ποιούς; Στους κλινικάρχες;

Το μόνο επιχείρημα στην υπουργική απόφαση που φαίνεται ν΄ ακουμπάει σ΄ ένα πραγματικό κίνητρο (και το οποίο συνδέεται άμεσα με τα συμφέροντα των κλινικαρχών), είναι η αναφορά στην «ανάγκη ρύθμισης της διαδικασίας ακούσιας νοσηλείας σε ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές προκειμένου να αποσυμφορηθούν τα ψυχιατρικά τμήματα…». Για μια ακόμη φορά, η κρίση στο δημόσιο σύστημα ψυχικής υγείας, με την υποχρηματοδότηση και την δραματική υποστελέχωσή του - και με παγιωμένο τον αμετάκλητα ιδρυματικό, νοσοκομειοκεντρικό χαρακτήρα του - αντί να αντιμετωπιστεί μέσα από το άνοιγμα προς ένα κοινοτικά βασισμένο σύστημα ψυχικής υγείας, βρίσκει προαποφασισμένη, και εμπεδωμένη στη νεοφιλελεύθερη λογική και πρακτική των κρατούντων, την περαιτέρω ιδιωτικοποίηση της ψυχικής υγείας και την μεταφορά του κόστους της (όποιας) ψυχιατρικής φροντίδας στους ασθενείς και στις οικογένειές τους.

Η Ζωή Ράπτη, που, μετά από τις «καθησυχαστικές» της επισκέψεις σε Δαφνί και Δρομοκαΐτειο («μη φοβάστε», «δεν θα τα κλείσουμε» κλπ), είχε, ως πρώτη πράξη μετά τον διορισμό της, την ικανοποίηση του αιτήματος των κλινικαρχών, έχει «κτηθείσα εμπειρία» από αυτόν ακριβώς το ρόλο, για την υλοποίηση αυτών των πολιτικών: είχε διατελέσει, επί Υπουργίας Άδωνι και Βορίδη, μεταξύ πολλών άλλων μνημονιακών αρμοδιοτήτων, και ως μέλος της «Συντονιστικής Επιτροπής για την Μεταρρύθμιση του ΕΣΥ» (δηλαδή, την διάλυσή του), με το πρόγραμμα "Υγεία εν Δράσει", υπό την Task Force του Υπουργείου Υγείας και την Τρόικα. Μια επιτροπή με πλούσιο έργο στις άγριες περικοπές των προμηθειών στα νοσοκομεία, την εφαρμογή, τότε, του πεντάευρου, την αποπομπή των ανασφάλιστων από το δημόσιο σύστημα υγείας, το κλείσιμο κλινικών, ιατρείων ΙΚΑ, διαθεσιμότητες εργαζομένων γιατρών, νοσηλευτών κλπ.

Μέσα στις συνθήκες της βαθιάς κρίσης που βιώνουμε, οικονομικής, κοινωνικής και πολιτικής, σε αλληλεπίδραση με την πανδημία, συνθήκες που αξιοποιούνται ως ευκαιρία από την κυρίαρχη εξουσία για το πέρασμα μερικών από τις πιο καταστροφικές επιδιώξεις της (που συχνά περνούν απαρατήρητες, ιδιαίτερα όταν αφορούν τους ποικίλους «μη κανονικούς»), βρέθηκε στο Υπουργείο Υγείας το κατάλληλο πρόσωπο, για να υλοποιήσει/διεκπεραιώσει τις πάγιες επιδιώξεις ενός συμπλέγματος συμφερόντων στο χώρο της ψυχικής υγείας : κλινικαρχών πανεπιστημιακών, ψυχιάτρων του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα, πάντα με την «ευγενή χορηγία» των φαρμακοβιομηχανιών και υπό την αιγίδα, πάντα, του επίσημου σώματος της κυρίαρχης ψυχιατρικής κοινότητας, της ΕΨΕ. Η οποία (ΕΨΕ) επιδιώκει, διακαώς και ομοφώνως, μηχανικές καθηλώσεις ακόμα και για τους εκουσίως νοσηλευόμενους. Ας φανταστεί κανείς πόσο πολύ θα επιδεινωθεί το ήδη ανεξέλεγκτο της λειτουργίας των ιδιωτικών ψυχιατρικών κλινικών, όταν αυτή η ιερή συμμαχία θα έχει, με τη νέα ρύθμιση, το ελεύθερο να πλοηγεί τις ακούσιες νοσηλείες στους χώρους που επιθυμεί, και να τις «διαχειρίζεται» μέσα από πρακτικές που δεν διέπονται μόνο από μια παλαιολιθικού τύπου ιδρυματική ψυχιατρική, αλλά αφορούν και στον προσπορισμό οικονομικού οφέλους. Οι μόνοι που θα βγουν ζημιωμένοι, και ακόμα πιο πολύ αυτή τη φορά, θα είναι οι ψυχικά πάσχοντες. Αυτοί που θα είναι έρμαια αυτών των πολιτικών και πρακτικών.

Θεωρούμε, ως Πρωτοβουλία ‘Ψ’, ότι όλοι οι σύλλογοι ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία και οικογενειών, κινηματικές συλλογικότητες που μάχονται για την κοινωνική χειραφέτηση, πρέπει ν΄ αναδείξουν και ν΄ αντιδράσουν σ΄ αυτή την αντιδραστική ρύθμιση. Η Πρωτοβουλία ‘Ψ’ (μέσω και του Δικτύου ΄Ψ΄) σίγουρα δεν θ΄ αφήσει χωρίς την αναγκαία ανάδειξη τις όποιες παραβιάσεις των δικαιωμάτων των νοσηλευομένων (ακουσίως, αλλά και εκουσίως) και σε ιδιωτικές κλινικές, παλεύοντας για την εκάστοτε αναγκαία στήριξη των δικαιωμάτων των ψυχικά πασχόντων.

29/10/2010

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

ΝΕΑ ΑΝΑΒΟΛΗ ΠΗΡΕ Η ΔΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΦΩΤΙΑ, ΤΟ 2015, ΣΤΟ ΔΑΦΝΙ, ΠΟΥ ΣΤΟΙΧΙΣΕ ΤΗ ΖΩΗ ΤΡΙΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ

 

 

Νέα αναβολή πήρε η δίκη των 15 κατηγορουμένων για "ανθρωποκτονία εξ΄ αμελείας" λόγω του θανάτου τριών μηχανικά καθηλωμένων ασθενών στο ΨΝΑ/Δαφνί, που προκλήθηκε από πυρκαγιά πριν πέντε ολόκληρα χρόνια, τον Σεπτέμβριο του 2015. 

 

Αιτία αυτή τη φορά για την εκ νέου αναβολή που πήρε η δίκη, ήταν η μη παρουσία του συνηγόρου τεσσάρων εκ των κατηγορουμένων. Η νέα ημερομηνία για την διεξαγωγή της καθορίστηκε στις 21 Δεκεμβρίου 2020.

 

Στο μεταξύ, στις 30 Νοεμβρίου, γίνεται η δίκη για το δεύτερο σκέλος της ίδιας υπόθεσης, του θανάτου των τριών εσαεί καθηλωμένων ασθενών λόγω της πυρκαγιάς, με κατηγορούμενους οκτώ εργαζόμενους του ΨΝΑ για "παράνομη κατακράτηση" των ασθενών.

 

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

 

 

 

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΟΥ ΠΕΘΑΝΑΝ ΔΕΜΕΝΟΙ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΥΡΚΑΓΙΑ ΣΤΟ ΨΝΑ ΤΟ 2015 ΠΕΡΙΜΕΝΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΤΗΝ ΕΣΤΩ ΜΕΤΑ ΘΑΝΑΤΟ ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΤΟΥΣ

Στις 23 Οκτωβρίου εκδικάζεται, πέντε ολόκληρα χρόνια μετά το συμβάν, η υπόθεση της πυρκαγιάς στο Δαφνί, τον Σεπτέμβριο του 2015, που είχε ως αποτέλεσμα τον τραγικό θάνατο από τις αναθυμιάσεις, λόγω της φωτιάς, τριών μονίμως μηχανικά καθηλωμένων ασθενών.

Μάλιστα, το κατηγορητήριο για την υπόθεση αυτή «έσπασε στα δυο», με το ένα σκέλος να αφορά «ανθρωποκτονία εξ΄ αμελείας», με 15 κατηγορούμενους (από την τότε υποδιοικήτρια - που εκτελούσε χρέη Διοικητή - του ΨΝΑ, Διευθυντές/ντριες υπηρεσιών, υπαλλήλους, ψυχιάτρους, μέχρι και νοσηλεύτριες της βάρδιας) και το δεύτερο (το οποίο εκδικάζεται στις 30 Οκτωβρίου, με 8 κατηγορούμενους) να αφορά την «παράνομη κατακράτηση που διήρκεσε μακρό χρονικό διάστημα», δηλαδή την μηχανική καθήλωση των ασθενών που πέθαναν.

Μπορεί, με τον τρόπο που συνήθως συγκροτείται και λειτουργεί το νομικό/δικαστικό σκεπτικό, να καταλήγει στην εκδίκαση δυο υποθέσεων για ένα συμβάν, αλλά η «υπόθεση» είναι, στην ουσία της, μια : αιτία της «ανθρωποκτονίας από αμέλεια» δεν ήταν μόνο η απουσία μέτρων πυρασφάλειας, αισθητήρων καπνού κλπ, αλλά, πρωτίστως (έως και αποκλειστικά), η «παράνομη κατακράτηση», δηλαδή, η μηχανική καθήλωση με την οποία αυτοί οι ασθενείς, μαζί με όλους σχεδόν τους υπόλοιπους στο τμήμα στο οποίο έγινε το συμβάν, ήταν εσαεί καταδικασμένοι να ζουν.

Και, ως συνήθως σ΄ αυτές τις περιπτώσεις των ατυχημάτων, πάντα βρίσκεται αμέσως ο «ένοχος» : αυτός που ανέκαθεν χρησιμοποιείται και προβάλλεται προκειμένου να απαλλάσσεται το ολοπαγές ίδρυμα από τις συστατικές της ίδιας της ύπαρξής του εγκληματικές ευθύνες και ο οποίος δεν είναι άλλος από τον «ψυχικά ασθενή», που έχει κηρυχθεί ανεύθυνος για τα πάντα εκτός, φυσικά, για το όποιο ατύχημα, το οποίο αποτελεί και τη μόνη ευθύνη που του αναγνωρίζεται και του αποδίδεται από την κυρίαρχη ψυχιατρική. Ο «ένοχος», δηλαδή, όλων αυτών των ατυχημάτων, που συχνά στοιχίζουν ζωές, τα οποία παράγει και προκαλεί με τον τρόπο της λειτουργίας του ο ίδιος ο ιδρυματικός θεσμός.

Στην περίπτωση αυτής της πυρκαγιάς στο Δαφνί έσπευσαν άπαντες να αποδώσουν την ευθύνη στον «επικίνδυνο ψυχασθενή» Χ.Δ, που κρατείται εκεί βάσει του αρ.69 ΠΚ, του οποίου τις πολύπλοκες ανάγκες ολόκληρο το ψυχιατρείο, εδώ και χρόνια, κηρύσσει, με κάθε ευκαιρία, την αδυναμία του (και βασικά την ανικανότητά του) ν΄ αντιμετωπίσει, καθώς και τις όποιες δύσκολα διαχειρίσιμες συμπεριφορές, στη βάση ενός κατάλληλου γι΄ αυτόν, «εξατομικευμένου θεραπευτικού πλάνου».

Φυσικά, ακούστηκαν και εκδοχές για βραχυκύκλωμα ως αιτία της πυρκαγιάς, αλλά μπήκαν σύντομα στην άκρη, μέσα σ΄ ένα τρομολαγνικό κλίμα που καλλιεργήθηκε από την συνήθη συμπαιγνία ψυχιάτρων, συνδικαλιστών, δημοσιογράφων, πολιτικών γύρω από την περιγραφόμενη ως μοναδική στα χρονικά «επικινδυνότητα του ψυχασθενή».

Βέβαια η εκδοχή της αντίδρασης ενός υποκειμένου απέναντι στην χωρίς προηγούμενο ακύρωση, καταστολή και βαρβαρότητα με τη οποία αντιμετωπιζόταν διαχρονικά (και μέχρι τώρα), δεν θα αναγόταν για την κυρίαρχη ψυχιατρική παρά σε ζήτημα «ατομικής ευθύνης».

Να θυμίσουμε ότι ο «επικίνδυνος ασθενής» ήταν έγκλειστος σ’ ένα «δωμάτιο» (κελί) με τρόπο που και η επικοινωνία με τον «ειδικό», που ενίοτε πήγαινε να τον επισκεφθεί, γινόταν μέσα από μια τρύπα στον τοίχο. Και ακόμα ότι, το «δωμάτιο» αυτό ήταν μέρος ενός τμήματος όπου ήταν έγκλειστοι, σε συνθήκες πραγματικής αποθήκης ανθρώπινων ψυχών και σωμάτων, περί τα 20 άτομα με προβλήματα νοητικής αναπηρίας, αυτισμού κλπ, με τα περισσότερα από αυτά σε μηχανική καθήλωση για πολλές ώρες κάθε μέρα, ή και επί 24ώρου βάσεως κάθε μέρα. Χωρίς κανένα θεραπευτικό πλάνο ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης, με τους εφημερεύοντες γιατρούς να καλούνται, απλώς, να επικυρώσουν την ήδη γραπτή και διαρκώς ισχύουσα οδηγία (για καθήλωση) του υπεύθυνου διευθυντή ψυχιάτρου - πράγμα που οδήγησε, κάποια στιγμή, σε άρνηση πολλών εκ των ειδικευόμενων γιατρών να υπογράφουν το «εντέλεσθαι» και να συμμετέχουν σ΄ αυτή την εγκληματική φαρσοκωμωδία.

Αν οι ασθενείς που πέθαναν από την πυρκαγιά του Σεπτέμβρη 2015 δεν ήταν δεμένοι, τώρα πιθανόν θα ζούσαν. Θα μπορούσαν, σε τελευταία ανάλυση, και χωρίς την όποια (ούτως ή άλλως, αναγκαία) βοήθεια από το προσωπικό, να διαφύγουν, να απομακρυνθούν κάπως, έστω και ενστικτωδώς, μακριά από τις αναθυμιάσεις.

Τις φωτιές που καταφέρνουν ν΄ ανάψουν μερικοί ασθενείς μέσα στα ψυχιατρεία και στις όποιες ψυχιατρικές κλινικές, τις βάζουν συχνά όταν είναι δεμένοι στο κρεβάτι και προσπαθούν να ελευθερωθούν. Ενα τσιγάρο και ένας αναπτήρας είναι το ελάχιστο και πιο πρόσφορο μέσο απελευθέρωσης από την άκρως απανθρωποποιητική, για την ανθρώπινη ύπαρξη, πρακτική της μηχανικής καθήλωσης, την οποία, η κυρίαρχη ψυχιατρική, θεωρεί ως «ιατρική πράξη», αλλά που, πέραν όλων των άλλων, αποτελεί αιτία για τον θάνατο πολλών. Πολλοί απ΄ αυτούς τους θανάτους δεν πιστοποιούνται ως οφειλόμενοι στην καθήλωση, αλλά παρουσιάζονται ως άλλης αιτίας, πχ, καρδιακής ανακοπής κλπ, όταν όλοι ξέρουμε ότι από τις πιο συχνές παρενέργειες της μηχανικής καθήλωσης είναι η πνευμονική εμβολή και το έμφραγμα του μυοκαρδίου.

Και το ζήτημα, εν προκειμένω, δεν έχει να κάνει με την τήρηση του όποιου πρωτοκόλλου χρησιμοποιείται, πάντα τελείως προσχηματικά, για να καταλήξει, πάντα, ο έχων την εξουσία ψυχίατρος ότι «δεν γινόταν αλλιώς» και «έπρεπε να δεθεί». Τα πρωτόκολλα αυτά δεν είναι παρά ένα από τα πιο υποκριτικά άλλοθι για την συγκάλυψη του αδιαπραγμάτευτου, για την κυρίαρχη ψυχιατρική, της μηχανικής καθήλωσης, σε ριζική αντιδιαστολή προς την οικοδόμησης μιας διαδικασίας θεραπευτικής σχέσης.

Στην περίπτωση των ασθενών που, δεμένοι, πέθαναν από την πυρκαγιά, αλλά και των άλλων του ίδιου τμήματος που γλύτωσαν, δεν τηρούνταν ποτέ ούτε τα προσχηματικά πρωτόκολλα. Πρακτικές, δηλαδή, που επιβεβαιώνουν στο έπακρο την ανάγκη διεκδίκησης της απαγόρευσης της μηχανικής καθήλωσης, που θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ποινικό αδίκημα. Εναλλακτικές στη μηχανική καθήλωση υπάρχουν και βεβαιωμένες στην πράξη παγκοσμίως. Αρκεί «να το θέλουμε». Πρωτίστως αυτό: «να το θέλουμε». Και, φυσικά, στελέχωση των υπηρεσιών με επαρκές και κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό. Η βάση, βέβαια, για μια στροφή προς αυτή την κατεύθυνση είναι η ριζική αμφισβήτηση του ιδρύματος και των πρακτικών που είναι συνυφασμένες με την ίδια ύπαρξή του, προς ένα κοινοτικά βασισμένο σύστημα ψυχικής υγείας.

Αυτό που πρέπει να γίνει κατανοητό είναι ότι ο συνδυασμός και η αλληλεπίδραση της ανέκαθεν κυρίαρχης ιδρυματικής κατασταλτικής κουλτούρας με την υποστελέχωση και την απεξάρθρωση των υπηρεσιών λόγω της οικονομικής κρίσης (πολύ περισσότερο σήμερα εν μέσω και του κορονοϊού), έχουν οδηγήσει την επιδιωκόμενη από την κυρίαρχη εξουσία «ιδρυματική επάρκεια του κλειστού ολοπαγούς ιδρύματος» στην κατάρρευση, με επικρεμάμενο, ανά πάσα στιγμή, τον κίνδυνο εκρηκτικών καταστάσεων με τραγικές συνέπειες για τις ζωές των ασθενών - και αυτό αφορά και το ίδιο το προσωπικό (ιδιαίτερα το νοσηλευτικό), που μπορεί ανά πάσα στιγμή να πέσει θύμα της επικινδυνότητας, όχι του όποιου ψυχικά ασθενή, αλλά του ψυχιατρικού συστήματος εντός του οποίου είναι εντεταλμένο να λειτουργεί.

Γι΄ αυτό δεν θεωρούμε ότι η όποια «νοσηλεύτρια της βάρδιας» μπορεί να έχει την όποια ευθύνη για τα όποια τραγικά περιστατικά, όπως αυτό της πυρκαγιάς του 2015. Ευθύνη έχουν αυτοί που διοικούν από το Υπουργείο, ή μέσα στο ίδρυμα, και παίρνουν (ή δεν παίρνουν) τα όποια αναγκαία θεραπευτικά (και όχι κατασταλτικά) μέτρα, αυτοί που συνδιοικούν από διευθυντικές θέσεις μέσα στο ίδρυμα και φυσικά, οι ψυχίατροι που, από θέση εξουσίας, δίνουν εντολή για την μηχανική καθήλωση - και μάλιστα διαρκείας, όπως εν προκειμένω.

Η υπόθεση με την «πυρκαγιά του 2015» δεν θα τελειώσει με τις δίκες που είναι μπροστά μας. Έχει να κάνει με τις «πυρκαγιές διαρκείας», κυριολεκτικές και μεταφορικές, στη βάση των οποίων λειτουργεί το σύστημα ψυχικής υγείας, πράγμα που απαιτεί, όσο ποτέ, την οργάνωση αντιστάσεων διαρκείας σε όλα τα επίπεδα, απέναντι σε ό,τι έχει να κάνει με την καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των ψυχικά πασχόντων, ενάντια στην ιδρυματική βαρβαρότητα.

22/10/2020

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

 

Κάλεσμα της Πρωτοβουλίας 'Ψ' για την εκδίκαση της υπόθεσης του Ζακ/της Zackie Oh

 

Δύο χρόνια μετά το βίαιο λιντσάρισμα και την απάνθρωπη δολοφονία του Ζακ/της Zackie Oh από μικροαστούς νοικοκυραίους και «φιλήσυχους» ιδιοκτήτες καταστημάτων, με τη συνεργεία μπάτσων, μπροστά σε δεκάδες περαστικούς του κέντρου, ξεκινάει, την Τετάρτη 21 Οκτώβρη, η εκδίκαση της υπόθεσης ενώπιον του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου. Στη δίκη έχουν παραπεμφθεί ως κατηγορούμενοι ο κοσμηματοπώλης και ο περαστικός, που ξυλοκόπησαν αρχικά το Ζακ Κωστόπουλο, αλλά και ακόμη 4 αστυνομικοί που μετέβησαν στο σημείο και συμμετείχαν στο λιντσάρισμα και τελικά στη δολοφονία της Zackie Oh.

Ο Ζακ ήταν ένα πρόσωπο με πολλαπλές ταυτότητες, από αυτές που πυροδοτούν στους "κανονικούς" αυτής της κοινωνίας το μίσος και την οργή. Η δολοφονία της Ζάκι ήρθε βίαια και φρικαλέα, αλλά δυστυχώς όχι αναπάντεχη για όσες/ους/α βιώνουμε την κοινωνική πραγματικότητα, ως ένα πεδίο στο οποίο  συμπυκνώνονται και αναπαράγονται όλοι εκείνοι οι καταπιεστικοί μηχανισμοί της ελληνικής κοινωνίας (μίας  κοινωνίας ταξικής, μέσα στην οποία ανθούν ο ρατσισμός, η ομοφοβία, η τοξικοφοβία και φυσικά η πατριαρχία).

Στη σκέψη μας, η υπόθεση της Ζάκι συνδέεται άρρηκτα με άλλες υποθέσεις , οι οποίες και αυτές φέρουν κοινά στοιχεία και μηχανισμούς μιας κοινωνίας που δε μας χωρά, μας κακοποιεί, μας δολοφονεί. Η δίκη του Ζακ/Ζακι έρχεται λίγες ημέρες μετά την ολοκλήρωση της δίκης της Χρυσής Αυγής, λίγες ημέρες μετά τις δίκες Χρoνόπουλου και Καυκά, καθώς και λίγες ημέρες πριν την εκδίκαση της υπόθεσης της πυρκαγιάς στο Δαφνί το 2015. Πέραν της σημασίας του δικαστικού αγώνα που προάγουν οι παραπάνω υποθέσεις, αναδεικνύουν κοινά νήματα και καθιστούν ξεκάθαρο το χαρακτήρα της κοινωνίας που ζούμε, η οποία ανάγει κάποιες ζωές σε λιγότερο άξιες να ζουν, να κινούνται με τον τρόπο που θέλουν, να επιθυμούν και να διεκδικούν .Μια κοινωνία που αναπαράγει όλους τους καταπιεστικούς μηχανισμούς που θέτουν πολλές ατομικότητες σε κίνδυνο, υπό απειλή, προς εξοβελισμό, λιντσάρισμα. 

Η κοινωνία αυτή φοβάται ό,τι ορίζει ως ψυχικά κατώτερο, λιγότερο “λογικό” η “κανονικό”, Πασχίζει να το αφήσει "εκτός" των ορίων της, χωρικά και συμβολικά. Αυτή η κοινωνία δομείται με πρακτικές και υπηρεσίες που θρέφονται και θρέφουν μια κουλτούρα που απειλεί εν δυνάμει όλες, όλους και όλα εμάς που δε χωράμε στα καλούπια της ανεκτής ψυχικής εμβέλειας … που παθαίνουμε κρίσεις, που “νοσούμε” ή απλά αντιδρούμε-νιωθουμε- βιώνουμε – εσωτερικεύουμε. Εμάς που βιώνουμε την κατασταλτική βια των ακούσιων εισαγγελικών εντολών, των “προστατευτικών κλινοστατισμών”, των ήσυχων δωματίων και αυτές τις “άσπρες” πλευρές της ψυχιατρικής μη ορατότητας. 

Ως Πρωτοβουλία «Ψ» αναγνωρίζουμε την ανάγκη οι αγώνες μας να είναι διαθεματικοί. Και γι’ αυτό καλούμε όσους στηρίζουν τους αγώνες των ψυχικά πασχόντων, των εργαζομένων σε δομές ψυχικής υγείας, των μελών της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας (η οποία έχει βιώσει επιπλέον επιθέσεις ψυχιατρικοποίησης και εξοβελισμού της), αλλά και τους φίλους και τις οικογένειες ανθρώπων με ψυχικές δυσκολίες που έχουν βιώσει τον κοινωνικό ρατσισμό-την υποτίμηση- το λιντσάρισμα και την ψυχική ή σωματική κακοποίηση, να στηρίξουν σωματικά ή συμβολικά τον αγώνα για τη δικαίωση της δολοφονίας της Zackie.

Τα όρια που έχουν χαραχτεί δε μας χωράνε. Γι' αυτό για εμάς πρέπει να ακουστεί η αλήθεια και οι ιδιαίτερες φωνές μας να γίνουν αφήγηση. Να ενσωματωθούν. Να μην μένουν άλλο στο περιθώριο όπως τα σώματα μας.

Δεν διεκδικούμε μονάχα την καταδίκη των δραστών, αλλά αγωνιζόμαστε για την απόλυτη απομόνωση της κακοποιητικής κουλτούρας και των εξουσιαστικών σχέσεων που όπλισαν με μίσος την αντίδραση τους, που έθρεψαν τις σιωπές, την αποδοχή των περαστικών και την τοξικοφοβική αντίδραση των ΜΜΕ. 

 

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

 

 

 

«Μη φοβάσαι, θα πάμε μαζί»

 

 

11 Μαΐου 2011, 14:00.. Μια μεγαλειώδης σε μέγεθος και παλμό πορεία ολοκληρώνεται. Ένα μεγάλο πλήθος διαδηλωτών, κατηφορίζουν την οδό Πανεπιστημίου με κατεύθυνση τα Προπύλαια. Χωρίς την παραμικρή αφορμή μια ορδή των ΜΑΤ τους περικυκλώνει και αρχίζει να τους χτυπούν. Παράλληλα χημικά και χειροβομβίδες κρότου λάμψης ρίχνονται επίσης εναντίον των διαδηλωτών, οι λαβές των κλοπμ προσγειώνονται σε δεκάδες κεφάλια ενώ χρησιμοποιούνται ακόμα και οι ατομικοί πυροσβεστήρες ως όπλα. Δεκάδες άνθρωποι θα οδηγηθούν εκείνη τη μέρα στο νοσοκομείο. Ένας εξ αυτών ο Γιάννης Καυκάς θα δεχτεί δολοφονικό χτύπημα με πυροσβεστήρα. Θα καταφέρει να φτάσει στο νοσοκομείο σε προθανάτια κατάσταση:

«Γίνεται μύλος κι εγώ φωνάζω “Ψυχραιμία”. Οι μπάτσοι χτυπάνε σαν να είχαν αποφασίσει να σκοτώσουν. Από παντού ο κόσμος πατιέται, πολλοί πέφτουν πάνω μου. Με χτυπούν παντού και μετά αρχίζουν τα χτυπήματα στο κεφάλι. Είναι μια αίσθηση ότι διαλύεσαι, ότι γίνεσαι χίλια κομμάτια.

Έβαλα στόχο να διασχίσω τον δρόμο. Συνειδητοποιώ ότι έχω γεμίσει αίματα. Μια κοπέλα -άγνωστή μου μέχρι τότε- μου λέει «Μη φοβάσαι, θα πάμε μαζί» – είναι το πιο ωραίο πράγμα που έχω ακούσει ποτέ. Με πάει σε ένα φαρμακείο. Ο φαρμακοποιός μου δίνει χαρτί και λίγο νερό και κλείνει την πόρτα. Βρίσκεται ένας γιατρός. Με εξετάζει και λέει «δεν είναι καλά το παιδί, μην τον αφήσετε να χάσει τις αισθήσεις του».

Χάνομαι, χάνομαι και προσπαθώ απλά να κρατηθώ. Έχω ανισοκορία, το εσωτερικό αιμάτωμα πιέζει το οπτικό νεύρο. Αιμορραγώ από το αυτί. Δεν μπορώ να περπατήσω. Θυμάμαι ό,τι μου προκάλεσε συναισθηματική ένταση: ο γιατρός που λέει «δεν έχει χρόνο, δεν είναι καλά το παιδί» κι αυτό με τρομάζει, αλλά μου δημιουργεί και ταυτόχρονα εγρήγορση, η διμοιρία που περνάει και με προσβάλλει, «πάρτε τον τώρα, βάλτε του ραμματάκια».

Φτάνουμε στο νοσοκομείο σε 11 μόλις λεπτά. Μου κόβουν την μπλούζα με το ψαλίδι, με βάζουν στον αξονικό. Δεν έχω αίσθηση του σώματός μου, είμαι σαν ένα κομμάτι κρέας. Με πιάνει τρόμος. Πέφτω σε κώμα.

Ξύπνησα μετά 10 μέρες. Έχω τραχειοτομή και δεν μπορώ να μιλήσω. Το πρώτο πράγμα που γράφω στους δικούς μου είναι «με χτύπησαν με πυροσβεστήρα». Το πρώτο ιατρικό ανακοινωθέν αναφέρει: «ο ασθενής εισήχθη σε προθανάτια κατάσταση».

Οι γιατροί εντοπίζουν τουλάχιστον δύο σημεία χτυπημένα από «βαρύ αμβλύ όργανο». Πλησιάζουν τους φίλους μου και τους λένε «στηρίξτε την οικογένεια γιατί δεν θα πάνε καλά τα πράγματα». Αυτό που έκανε ο γιατρός μου ο Παπανικολάου θεωρήθηκε ένα μικρό θαύμα.

Νοσηλεύτηκα 20 μέρες. Η τραχειοστομία έκλεισε αφού βγήκα. Είχα απομείνει 68 κιλά. Έπρεπε να δούμε τι κουσούρι θα έμενε. Σταδιακά επανέρχεται η ομιλία, η κίνηση, η μνήμη, έχω μια ελαφριά παράλυση στην αριστερή μεριά λόγω του χτυπήματος από δεξιά. Με ένα κεφάλι πρησμένο, η δύναμή μου έφτανε ίσα για να κάνω μια βόλτα στο πάρκο υποβασταζόμενος. Έπαιρνα φάρμακα για δύο χρόνια.

Επί έναν χρόνο κάθε πρωί ένιωθα ότι κάποιος με διαλύει. Είναι βαρύ πράγμα να ξέρεις πώς είναι να πεθαίνεις. Πέρασα όλο το καλοκαίρι με κόσμο στο σπίτι των γονιών μου. Δεν με άφηναν στιγμή μόνο μου γιατί έκλαιγα σπαρακτικά. Όταν τον Νοέμβρη – εξαιρετικά σύντομα και χωρίς όλες μου τις δυνάμεις – γύρισα σπίτι μόνος μου, το σκοτάδι ήταν βαρύ. Αλλά δεν ένιωθα μόνος μου, είχα ανθρώπους γύρω μου. Αυτό έσωσε την ψυχική μου υγεία: η αλληλεγγύη κι η αγάπη.

Μου πήρε χρόνια να ξεπεράσω την αίσθηση πως κάποιος πήγε να μου επιβληθεί έτσι. Ευτυχώς είχα ένα νοητικό σχήμα όπου μπορούσα να εντάξω όλο αυτό που μου συνέβη. Ήξερα γιατί βγήκα στον δρόμο, ποιους είχα δίπλα μου και ποιους απέναντι. Παρ’ όλα αυτά το «γιατί;» -όχι το λογικό, αλλά το υπαρξιακό «γιατί κάποιος προσπαθεί να με σκοτώσει έτσι»- παραμένει.

Γιατί κάποιος βλέπει έναν άνθρωπο πλήρως ακίνδυνο κι επιλέγει να τον τσακίσει; Και πώς αυτός ο άνθρωπος πήγε μετά σπίτι του, έφαγε το φαγητό του, πήδηξε τη γυναίκα του και την επομένη, σαν να μην έγινε τίποτα, επέστρεψε στη δουλειά του; Αυτό δεν καταπίνεται, χρειάζεσαι έναν πολιτικό τρόπο σκέψης να το εντάξεις: αυτός κι εγώ αντιπροσωπεύουμε δύο κόσμους σε σύγκρουση.

Η ανάρρωση είναι μια διαρκής διαδικασία. Μπορώ να πω ότι επανήλθα πλήρως μόλις πριν από λίγες μέρες, όταν διαδήλωσα ξανά κρατώντας πανό στην εργατική πορεία με τα Σωματεία Βάσης. Όλα αυτά τα χρόνια κατεβαίνω στις συγκεντρώσεις και κάθε φορά προσπαθώ να κάνω δύο βήματα παραπάνω. Τώρα που μου βγήκε ολόκληρο, ένιωσα ότι έκανα τον γύρο του θριάμβου. Όλο αυτό είναι κομμάτι τού να ξαναβρώ τον εαυτό μου. Δεν θέλω να μου έχουν πάρει κάτι. Αν πριν είχα έναν λόγο να κατεβαίνω, τώρα έχω 100.

Το αίμα χύθηκε και δεν μαζεύεται. Δεν ζω με φόβο, ούτε με μίσος. Το μίσος μου είναι ταξικό, πηγάζει από τον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τον κόσμο. Ζω με τη φράση που είπε εκείνη η κοπέλα: «Μη φοβάσαι, θα πάμε μαζί». Είναι λυτρωτικό, δεν περιλαμβάνει καμιά υπόσχεση ότι όλα θα πάνε καλά, αλλά τη δέσμευση πως ό,τι κι αν γίνει θα πάμε μαζί. Αυτοί που με χτύπησαν ήταν άνθρωποι, αλλά μέσα στην κόλαση και τη σφαγή, ένας άλλος άνθρωπος με αυταπάρνηση στάθηκε με ρίσκο δίπλα μου».

9 χρόνια μετά η υπόθεση έκλεισε. Καμία κατηγορία δεν απαγγέλθηκε καμία ευθύνη δεν αποδόθηκε. Η ασύδοτη αστυνομική βαρβαρότητα συνεχίζεται ξεσπώντας σε σώματα και ψυχές, σπάζοντας καταλήψεις, ποδοπατώντας καθετί που δεν ταιριάζει στην κανονικότητα τους, με την πλήρη κάλυψη του κράτους. Στις 15 Οκτώβρη εκδικάζεται στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, μετά από αλλεπάλληλες αναβολές η αγωγή του συναδέλφου Γιάννη Καυκά εναντίον του Ελληνικού Δημοσίου με σκοπό την αναγνώριση της ευθύνης του κράτους στην απόπειρα δολοφονίας του.

ΚΑΛΟΥΜΕ ΣΕ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ

(ΛΟΥΪΖΗΣ ΡΙΑΝΚΟΥΡ 85, ΜΕΤΡΟ ΠΑΝΟΡΜΟΥ)

ΤΗΝ ΠΕΜΠΤΗ 15 ΟΚΤΩΒΡΗ ΣΤΙΣ 9:00 ΠΜ

Ο Γιάννης είναι ένας από εμάς. Γιατί είναι μαζί μας σε συζητήσεις, διεκδικήσεις και πορείες, γιατί η ανάρρωση είναι μια διαρκής διεργασία, γιατί για την ψυχική υγεία χρειάζονται αλληλεγγύη και αγάπη, γιατί πολύ απλά θα μπορούσαμε να ήμασταν στη θέση του

«Μη φοβάσαι, θα πάμε μαζί»

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

 

 

 

 

AΛΛΗ ΜΙΑ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ-ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ- ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

 

 

Και φέτος, όπως κάθε χρόνο στις 10 Οκτώβρη, η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, από το 1994 που καθιερώθηκε, λειτουργεί πιο πολύ σαν ένα ετήσιο μνημόσυνο, σαν «μέρα μνήμης» με, από ποικίλες πλευρές, συζητήσεις, εκδηλώσεις, διακηρύξεις και ευχολόγια παρά, έστω και κατ΄ ελάχιστον, έμπρακτης, και με υλικούς όρους, οικοδόμησης μιας ελπίδας ενάντια και πέρα από τον καθημερινό ζόφο που πνίγει την ψυχική υγεία της συντριπτικής πλειονότητας των λαϊκών στρωμάτων σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Εκείνο στο οποίο, και μόνο, επιβεβαιώνεται ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), είναι οι προβλέψεις του για την ραγδαία επιδείνωση της ψυχικής υγείας, ιδιαίτερα των πιο φτωχών και εξαθλιωμένων κοινωνικών στρωμάτων. Αλλά οι όποιες προτάσεις και επισημάνσεις του (προς τις κυβερνήσεις) για το τι πρέπει να γίνει, τόσο στο επίπεδο των παραγόντων που προκαλούν και/ή επιδεινώνουν τον ψυχικό πόνο, όσο και στο επίπεδο των υπηρεσιών για την αντιμετώπισή του, είναι πάντα, απλώς, ο σύντομος επίλογος, το κλείσιμο, μιας «έκθεσης ιδεών» - αντί να είναι το «άνοιγμα της συζήτησης» - που, φυσικά, δεν μπορεί να είναι απλώς μια «συζήτηση».

Το ζήτημα της ψυχικής υγείας είναι ζήτημα δικαιωμάτων και ζωής, ζήτημα μιας ριζικά εναλλακτικής «κουλτούρας και πράξης», αγώνων και διεκδικήσεων και όχι διαφόρων πάνελ, εθιμοτυπικών εκδηλώσεων και θεωρησιακών συζητήσεων που, λόγω και της πανδημίας, γίνονται, πολλά από αυτά, διαδικτυακά, ως μια ακόμα πιο έμπρακτη εφαρμογή της ανέκαθεν «κοινωνικής αποστασιοποίησής» τους, και προ κορονοϊού, από την πραγματικότητα στην οποία αναφέρονται.

Πράγματι, λοιπόν, η πρόβλεψη του ΠΟΥ, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 90, ότι η κατάθλιψη, θα αποτελεί μέχρι το 2020 (δηλαδή, φέτος), ιδιαίτερα μέσω των αυτοκτονιών, την δεύτερη αιτία θανάτου μετά τις καρδιοπάθειες, έχει ήδη πλήρως επιβεβαιωθεί εδώ και κάποια χρόνια. Οι εκτιμήσεις τους, ήδη για την προ της πανδημίας περίοδο, μιλούσαν για μια αυτοκτονία κάθε 40 δευτερόλεπτα παγκοσμίως, δηλαδή, για πολύ πάνω από 800.000 διασταυρωμένους θανάτους το χρόνο, σε όλο τον κόσμο, λόγω αυτοκτονίας (οι πραγματικοί είναι πολύ περισσότεροι), ένας αριθμός πολύ πιο πάνω από το «άθροισμα των θανάτων λόγω πολέμων και ανθρωποκτονιών».

Ο αριθμός όσων κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας είναι, φυσικά, πολύ μεγαλύτερος (με την απόπειρα ν΄ αποτελεί πρωτεύοντα παράγοντα κινδύνου για την επόμενη απόπειρα), ενώ είναι πολύ σημαντικά τα στοιχεία που δείχνουν ότι η αυτοκτονία είναι η δεύτερη κύρια αιτία θανάτου για τους νέους (15-29 ετών) και, επίσης, ότι το 80% περίπου των αυτοκτονιών συμβαίνουν στις χώρες που χαρακτηρίζονται, σύμφωνα με τις, επίσημες ταξινομήσεις, ως χαμηλού (ή και μεσαίου) εισοδήματος. Μεγάλες είναι οι επιπτώσεις από την εξάρτηση από το αλκοόλ (πάνω από 100 εκ. χρήστες με ποικίλες διαταραχές και με 3 εκ. θανάτους το χρόνο) και από την πολλαπλασιαστική αύξηση της εξάρτησης από τα ναρκωτικά.

Επαναλαμβάνεται και φέτος η διαπίστωση ότι (πάντα προ της πανδημίας) ένας στους τέσσερις ανθρώπους παγκοσμίως θα αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας σε κάποια στιγμή της ζωής του.

Ωστόσο, παρά τις αυξημένες ανάγκες, στις πιο φτωχές χώρες πάνω από το 75% των πασχόντων (με προβλήματα ψυχικής υγείας και εξάρτησης) δεν έχει πρόσβαση και δεν λαμβάνει υπηρεσίες ψυχικής υγείας και/ή απεξάρτησης. Δεν μιλάμε, φυσικά, για τις κοινωνικές διακρίσεις, το κοινωνικό στίγμα, την καταστολή, την ποινικοποίηση των προβλημάτων ψυχικής υγείας, την συστηματική παραβίαση των δημοκρατικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Το κυρίαρχο ιδρυματικό/κατασταλτικό σύστημα υπηρεσιών που επικρατεί παντού (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων νησίδων, κι΄ αυτών σε κρίση), πέρα από την κυρίαρχη ψυχιατρική κουλτούρα και πρακτική που το διαπερνά, γίνεται ακόμα πιο ασφυκτικό λόγω της αντιμετώπισής του παντού, παγκοσμίως, ως του ανέκαθεν «φτωχού συγγενή» του συστήματος της Υγείας, καθώς, από τον συνολικό προϋπολογισμό για την Υγεία, διατίθεται, το πολύ, μέχρι το 2% για την Ψυχική Υγεία. Αλλά, σύμφωνα με τα αναφερόμενα, ακόμα και η όποια «διεθνής αναπτυξιακή βοήθεια», όπως αποκαλείται, δεν ξεπέρασε ποτέ το 1% της συνολικής «αναπτυξιακής βοήθειας» για την Υγεία συνολικά.

 

Τώρα, με την πλανητική πανδημία, οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία εκατοντάδων εκατομμυρίων είναι δραματικές. Με το φόβο που καλλιεργείται για τη ζωή (ποικιλοτρόπως χειραγωγούμενο), με την αναστολή/διακοπή των κοινωνικών σχέσεων, την ανασφάλεια, και την συνεπακόλουθη συναισθηματική ένταση, για το αν και, πότε ο κορονοϊός θα τεθεί υπό έλεγχο. Με τις ζοφερές επιπτώσεις και ανατροπές στο πεδίο της αγοράς εργασίας, που οδήγησαν από την περαιτέρω ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας μέχρι την πλήρη απώλεια της δουλειάς για πολλούς. Με την αναβίωση αντιλήψεων για την υγειονομική κρίση (και τις ψυχολογικές της επιπτώσεις) ως μιας ατομικής και/ή συλλογικής ενοχής. Όλο αυτό αποτέλεσε, προφανώς, μια πρωτόγνωρη, οδυνηρή εμπειρία, που είχε άμεσες συνέπειες σε όλες τις βασικές παραμέτρους, στα ίδια τα θεμέλια του τρόπου που νοιώθει ο καθένας και «ζει τη ζωή του».

Τόσο ο ΠΟΥ, όσο και άλλοι διεθνείς οργανισμοί (Παγκόσμια Ομοσπονδία για τη Ψυχική Υγεία - WFMH), τόνισαν ότι «η ήδη περιορισμένη πρόσβαση σε ποιοτική, προσιτή υγειονομική περίθαλψη στον κόσμο πριν από την πανδημία, και ιδιαίτερα σε ανθρωπιστικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και συγκρούσεων, έχει μειωθεί περαιτέρω λόγω του COVID-19 καθώς η πανδημία έχει διαταράξει τις υπηρεσίες υγείας σε όλο τον κόσμο». Και επισημάνθηκε ο κίνδυνος (που τις συνέπειές του τις είδαμε διεθνώς και τώρα και στην Ελλάδα) για τις δομές φροντίδας (γηροκομεία κλπ), ψυχιατρικά ιδρύματα, αλλά και τα εμπόδια που ορθώνονταν με την μεγάλη μείωση, έως πλήρη αποφυγή, της δια ζώσης συνάντησης των ανθρώπων (θεραπευτών και ασθενών), όπως, επίσης (κάτι που έγινε σε ευρεία έκταση στη Λομβαρδία της Ιταλίας στο πρώτο κύμα της πανδημίας, αλλά και αλλού), το κλείσιμο εγκαταστάσεων ψυχικής υγείας για τη μετατροπή τους σε εγκαταστάσεις φροντίδας για άτομα με COVID-19.

Είναι ενδιαφέρον ότι, έστω και στο σύνηθες λεκτικό επίπεδο των οδηγιών του, ο ΠΟΥ, με δεδομένα τα τραγικά συμβάντα των μαζικών θανάτων σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες σε γηροκομεία και άλλα ιδρύματα, δίνει έμφαση στην «επένδυση σε πολιτικές που θα δίνουν προτεραιότητα στην ανάπτυξη πολυάριθμων κοινοτικών υπηρεσιών έναντι των μεγάλων και άκαμπτων ιδρυμάτων». Βέβαια, προσθέτει ότι «αυτό τον μετασχηματισμό τον έχουν πετύχει αρκετές αναπτυγμένες χώρες αλλά τον έχουν ανάγκη πολύ περισσότερες», χωρίς να λαμβάνει υπόψιν ότι οι μαζικοί θάνατοι λόγω κορονοϊού, πχ, στα γηροκομεία, έγιναν στις «αναπτυγμένες ευρωπαϊκές χώρες», πράγμα που δείχνει την άκρως επίπλαστη αντίληψη που οι «ειδικοί» του ΠΟΥ (και της WFMH) έχουν για τη έννοια της «κοινοτικής υπηρεσίας» - όταν, μάλιστα, γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά την ιδρυματική παλινδρόμηση, εδώ και χρόνια, των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και κοινωνικής φροντίδας παντού σε όλη την Ευρώπη.

Γιατί αυτό που, σε συνάρτηση με τις δραστικές περικοπές που έχουν γίνει σε όλα τα συστήματα Υγείας και Ψυχικής Υγείας παντού τα τελευταία χρόνια, έφερε στην επιφάνεια η υγειονομική κρίση διεθνώς και που έπαιξε κομβικό ρόλο στην οδύνη και στους θανάτους χιλιάδων, είναι η παντελής χρεωκοπία του ιδρυματικού/φυλακτικού συστήματος, που βασίζεται στον πρωταρχικό, έως και αποκλειστικό, ρόλο της νοσοκομειακής νοσηλείας, στον εγκλεισμό, στον περιορισμό, στη «ζωή μέσα στο ίδρυμα». Είναι αυτή η δραματική εμπειρία που, μεταξύ πολλών άλλων, φέρνει στο προσκήνιο, με ακόμα πιο επιτακτικό τρόπο, την ανάγκη για την οργάνωση και λειτουργία ενός κοινοτικά βασισμένου συστήματος υπηρεσιών υγείας, σωματικής και ψυχικής, που ασκείται μέσα στους χώρους της καθημερινής ζωής, κοντά στο σπίτι, από κοινοτικές υπηρεσίες εύκολα και άμεσα προσβάσιμες – ακριβώς στη βάση της λογικής και των πρακτικών που αμφισβήτησαν με ριζικό τρόπο το νοσοκομειοκεντρικό/ιδρυματικό μοντέλο.

Στην Ελλάδα, την φετινή Παγκόσμια Ημέρα της Ψυχικής Υγείας,, το όργανο που αντιπροσωπεύει τους ψυχιάτρους, η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία (ΕΨΕ), την υποδέχεται με μια πρόταση νόμου για τις ακούσιες νοσηλείες, που προβλέπει την απρόσκοπτη επαναφορά της τέλεσής τους και σε ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές, την ασυδοσία των κατασταλτικών μέτρων (μηχανικών καθηλώσεων κλπ) και την ακούσια θεραπεία στην κοινότητα.

Θεωρούμε ότι τα προβλήματα ψυχικής υγείας, ανέκαθεν, αλλά και η όποια επιδείνωσή τους εν μέσω της πανδημίας, έχουν πρωτίστως την πηγή τους στο πεδίο της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και των κοινωνικών σχέσεων. Έχουν να κάνουν με τον κοινωνικό χώρο, υλικό και ψυχικό, που διατίθεται στην καθεμιά και στον καθένα (ανάλογα με την πολυπλοκότητα των εκάστοτε αναγκών), να βρει χώρο έκφρασης και απάντησης σε αυτές ανάγκες. Όσο πιο πολύ στενεύουν τα κοινωνικά περιθώρια για έκφραση (και απάντηση) αυτών των αναγκών (και η συνθήκη της πανδημίας με τις συνέπειές της στην καθημερινότητα, στην εργασία κλπ, στενεύει όλο και πιο ασφυκτικά αυτά περιθώρια),τόσο οξύνεται η ψυχική οδύνη. Τη ίδια στιγμή που το σύστημα ψυχικής υγείας γίνεται όλο και λιγότερο προσβάσιμο, όλο και πιο απορριπτικό, όλο και πιο κατασταλτικό, όλο και πιο απανθρωποποιητικό.

Για ποια ψυχική υγεία μιλάμε σ΄ αυτή την «αγορά εργασίας» (που «αρρωσταίνει και όποιον έχει δουλειά και όποιον δεν έχει»), σ΄ αυτό το ανύπαρκτο «κοινωνικό κράτος»; Για ποια «φροντίδα ψυχικής υγείας» σ΄ ένα σύστημα ψυχιατρικών υπηρεσιών όπου το 65% των νοσηλειών είναι ακούσιες, με αστυνομία και χειροπέδες, και του οποίου ο μόνος του «νεωτερισμός» είναι η περαιτέρω ιδιωτικοποίησή του, μέσω των συγκοινωνούντων δοχείων του ψυχιατρικού κατεστημένου του πανεπιστήμιου, των ιδιωτικών κλινικών και του δημοσίου (με την «ευγενή χορηγία», πάντα, των φαρμακευτικών εταιρειών);

Ψυχική Υγεία για μας είναι ο καθημερινός αγώνας ενάντια σε κάθε καταστρατήγηση των δικαιωμάτων, στιγματισμό, απόρριψη, αποκλεισμό των ψυχικά πασχόντων, σε μια διαρκή έμπρακτη (και όχι στα λόγια) αμφισβήτησης των ιδρυματικών κατασταλτικών πρακτικών, του στεγνού βιολογισμού και του μονόδρομου του ψυχοφάρμακου, με το άνοιγμα διαδρομών έμπρακτης αλληλεγγύης, ελευθερίας και χειραφέτησης, σε σύνδεση πάντα με τα κοινωνικά κινήματα, που αμφισβητούν έμπρακτα αυτό, που στην κοινωνική οργάνωση και, ταυτόχρονα, στο σύστημα των ψυχιατρικών υπηρεσιών παράγει αρρώστια και ακυρώνει την υποκειμενικότητα του καθενός. Μόνο έτσι μπορεί «η ελευθερία να είναι θεραπευτική».

9/10/2020

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

 

 

 

 

 

 

ΙΣΟΒΙΑ ΚΑΤΑΔΙΚΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΕΣ ΝΑΖΙ ΤΗΣ ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣ ΟΛΟΙ ΚΑΙ ΟΛΕΣ ΣΤΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗ, 7 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ, 10 πμ.

 

 

Η "Πρωτοβουλία για ένα Πολύμορφο Κίνημα στην Ψυχική Υγεία"  

συμμετέχει και καλεί όλες και όλους στην αντιφασιστική 

 συγκέντρωση, την Τετάρτη, 7 Οκτωβρίου, 10, πμ, στο Εφετείο 

(Λουκάρεως και Λ. Αλεξάνδρας), όπου πρόκειται να ολοκληρωθεί

η πολυετής δίκη και να ανακοινωθεί η ποινή των εγκληματιών 

δολοφόνων, ηγετών και μελών, του ναζιστικού μορφώματος της 

Χρυσής Αυγής. 

 

Θα είμαστε εκεί για να απαιτήσουμε την αμετάκλητη ισόβια 

καταδίκη όλων των κατηγορουμένων, χωρίς κανένα (ψευδο) 

ελαφρυντικό για κανέναν. Των αρχηγών που διέταζαν και των μελών

που εκτελούσαν τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και του Σαχζάτ, 

τις επιθέσεις κατά των Αιγύπτιων αλιεργατών, συνδικαλιστών, 

κινηματικών συλλογικοτήτων, τα πογκρόμ κατά των μεταναστών και 

των προσφύγων, την διάχυση του ρατσιστικού μίσους κατά του 

όποιου "διαφορετικού", λόγω φυλής, εθνότητας, θρησκεύματος, 

σεξουαλικού προσανατολισμού.

 

Το πόσο γνήσιοι κληρονόμοι και συνεχιστές της γενοκτονικής 

χιτλερικής παράδοσης ήταν ανέκαθεν δεν φαίνεται μόνο από τους 

όρκους πίστης στον Φύρερ, αλλά και από τις επίσημα και σε πολλές 

ευκαιρίες προβεβλημένες θέσεις τους για τη "στείρωση και 

ευθανασία των ψυχικά πασχόντων και των αναπήρων", που ήταν η

πρώτη ομάδα «διαφορετικών» και «κοινωνικού βάρους» για την 

«υγιή κοινωνία», η οποία, τότε, «εγκαινίασε» τους θαλάμους των 

αερίων, για να ακολουθήσουν οι Ρομά, οι ομοφυλόφιλοι, όλοι οι 

πολιτικοί αντίπαλοι, μέχρι το ολοκαύτωμα των Εβραίων. 

 

Μπορεί η Χ.Α. να αντιμετωπίζει μια διαλυτική κρίση μετά από όσα 

προκύψαν από τη δολοφονία του Π. Φύσσα, αλλά η ξενοφοβία, ο 

ρατσισμός, τα ποικίλα ακροδεξιά μορφώματα και η επιρροή τους σε 

όχι αμελητέα σε έκταση στρώματα του πληθυσμού δεν έχουν 

καθόλου υποχωρήσει  - το αντίθετο μάλιστα. Τα προωθούν με τις 

πολιτικές τους, έμμεσα ή άμεσα, όλες οι κυρίαρχες εξουσίες και 

κυβερνήσεις και ιδιαίτερα η  παρούσα, με τους ακροδεξιούς έως και 

προ-φασιστικούς πυρήνες, με τους οποίους συμβαδίζει, σε αγαστή 

συνεργασία, η νεοφιλελεύθερη πολιτική τους της ραγδαίας 

φτωχοποίησης και κοινωνικής εξόντωσης όλο και πιο πλατειών 

λαϊκών στρωμάτων, σπρωγμένων σε λογικές και πρακτικές ατομικής

επιβίωσης, χωρίς μια ορατή προοπτική για μια κοινωνική συνθήκη 

χειραφέτησης, για μια "ζωή με αξιοπρέπεια". Είναι αυτές οι 

συνθήκες πάνω στις οποίες πατάει και ριζώνει ο ρατσισμός και τα 

ποικίλα ακροδεξιά και νεοναζιστικά μορφώματα, που αποτελούν μια 

πραγματική απειλή όσο δεν οικοδομείται μια εναλλακτική 

χειραφετητική προοπτική.

 

Απαιτούμε και παλεύουμε μαζί με όλες και όλους:

 

Κανένας Χρυσαυγίτης δεν είναι αθώος. Κανένας δεν έχει κανένα 

ελαφρυντικό. Ισόβια φυλάκιση για όλους, αρχηγούς ("ηθικούς 

αυτουργούς") και μέλη/εκτελεστές ("φυσικούς αυτουργούς").

 

Καθώς δεν τρέφουμε αυταπάτες ότι η όποια καταδίκη (όσο κι΄ αν 

την απαιτούμε ανεπιφύλακτα και αμετάκλητα) και, προπαντός, η 

κυρίαρχη Δικαιοσύνη θα "λύσει το πρόβλημα" (έχουμε δει πώς 

λειτουργεί σε πολλές περιπτώσεις καταστολής, βασανισμού και 

κακοποίησης ακόμα και ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία, 

προσφύγων, παιδιών, γυναικών κλπ), τονίζουμε ότι ο αγώνας θα 

συνεχιστεί με στόχο τη "ρίζα του προβλήματος", που είναι οι 

κοινωνικές συνθήκες και σχέσεις που ευοδώνουν το ρατσισμό και 

δίνουν έδαφος στα ακροδεξιά και νεοναζιστικά μορφώματα, στο 

πολιτικό πεδίο, στο εργασιακό, σ΄ αυτό της ψυχικής υγείας, στο 

προσφυγικό, στο εκπαιδευτικό και παντού...

 

4/10/2020

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΝΑ ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΗΝ 

ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ