Για τις 14.2.2016 εξαγγέλθηκαν τα εγκαίνια για ένα ακόμη στρατόπεδο συγκέντρωσης / hotspot στη Λέρο και το “ένα ακόμη”, ειδικά στην περίπτωση της Λέρου, δεν έχει απλώς ποσοτικό χαρακτήρα αλλά φέρει και το βαρύ ειδικό ιστορικό φορτίο του συγκεκριμένου χώρου που επιλέχθηκε (πρώην ιταλική αεροναυτική βάση των Λεπίδων) ο οποίος χρησιμοποιήθηκε, διαχρονικά, ως ένας ιδανικός «χώρος εξαίρεσης».*
Αν και διαφαίνονταν ήδη από το καλοκαίρι το αδιέξοδο διαχείρισης των πολύ αυξημένων προσφυγικών πληθυσμών και σχεδιάζονταν το σταδιακό σφράγισμα των συνόρων προς την Β. Ευρώπη, κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί, τον περασμένο Ιούνιο (2015) όταν έγινε στη Λέρο η πρώτη συνάντηση “Λέρος 25 χρόνια μετά”, τι ακριβώς θα επακολουθούσε τους επόμενους μήνες στη Λέρο και συγκεκριμένα στο χώρο μπροστά από το εμβληματικό 11ο περίπτερο του Ψυχιατρείου στα Λέπιδα.
Το 2015 πέρασαν, μόνο από τη Λέρο, 40.000 πρόσφυγες ενώ το 2014 ο αντίστοιχος αριθμός ήταν 3.000!
Και ενώ, μέχρι πριν από μερικούς μήνες, μπορούσε ακόμη να μιλάει κανείς για κάποια “περάσματα” τώρα με τα διαδοχικά κλεισίματα όλων των συνόρων ακόμη και με διπλούς φράχτες, μιλάμε για “ανθρώπινες παγίδες” σε στεριά και θάλασσα την ίδια στιγμή που όλο και περισσότεροι απελπισμένοι αψηφούν όλους τους κινδύνους για να διαφύγουν προς την Β. Ευρώπη. 409 είναι οι επίσημα καταγεγραμμένοι θάνατοι τις πρώτες 6 εβδομάδες του 2016 στην Μεσόγειο από τους οποίους οι 319 στο Αιγαίο! (69 πέρυσι το αντίστοιχο χρονικό διάστημα). 10.000 εξαφανισμένα προσφυγόπουλα, πιθανώς θύματα trafficking, παραδέχεται η Europol. Στην πραγματικότητα οι αγνοούμενοι και οι πνιγμένοι είναι πολύ παραπάνω.
Και ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαφημίζει δήθεν δίκαια συστήματα “κλειδαριθμικής αναλογικής κατανομής” για την «διαδικασία μετεγκατάστασης», στην πράξη, η μία μετά την άλλη οι χώρες της Ε.Ε. κλείνουν τα σύνορά τους και θεσπίζουν ταυτόχρονα κριτήρια με ποσοστά “προσφυγικότητας” ή ακόμη και “ορισμένου χρόνου χορήγηση ασύλου” σαν να επρόκειτο να εκλείψουν τα αίτια της προσφυγιάς. Παραβιάζοντας έτσι με αυθαίρετους κανονισμούς και νόμους το δικαίωμα παροχής διεθνούς προστασίας και το δικαίωμα για ελεύθερη μετακίνηση και πρόσβαση στις χώρες της Ε.Ε. σε όλο και περισσότερους ανθρώπους. Η μόνη πολιτική για τους πρόσφυγες που πραγματικά εφαρμόζεται είναι οι φράχτες, τα κέντρα κράτησης, οι βίαιες απελάσεις και επαναπροωθήσεις, οι κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων ακόμη και η επιβολή οικονομικών κυρώσεων αν όχι, κατευθείαν, πρόκληση πνιγμών, σύγχρονα σκλαβοπάζαρα και στρατόπεδα εξόντωσης.
Και ενώ, μέχρι πριν από μερικούς μήνες, μπορούσε ακόμη να μιλάει κανείς για κάποια “περάσματα” τώρα με τα διαδοχικά κλεισίματα όλων των συνόρων ακόμη και με διπλούς φράχτες, μιλάμε για “ανθρώπινες παγίδες” σε στεριά και θάλασσα την ίδια στιγμή που όλο και περισσότεροι απελπισμένοι αψηφούν όλους τους κινδύνους για να διαφύγουν προς την Β. Ευρώπη. 409 είναι οι επίσημα καταγεγραμμένοι θάνατοι τις πρώτες 6 εβδομάδες του 2016 στην Μεσόγειο από τους οποίους οι 319 στο Αιγαίο! (69 πέρυσι το αντίστοιχο χρονικό διάστημα). 10.000 εξαφανισμένα προσφυγόπουλα, πιθανώς θύματα trafficking, παραδέχεται η Europol. Στην πραγματικότητα οι αγνοούμενοι και οι πνιγμένοι είναι πολύ παραπάνω.
Και ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαφημίζει δήθεν δίκαια συστήματα “κλειδαριθμικής αναλογικής κατανομής” για την «διαδικασία μετεγκατάστασης», στην πράξη, η μία μετά την άλλη οι χώρες της Ε.Ε. κλείνουν τα σύνορά τους και θεσπίζουν ταυτόχρονα κριτήρια με ποσοστά “προσφυγικότητας” ή ακόμη και “ορισμένου χρόνου χορήγηση ασύλου” σαν να επρόκειτο να εκλείψουν τα αίτια της προσφυγιάς. Παραβιάζοντας έτσι με αυθαίρετους κανονισμούς και νόμους το δικαίωμα παροχής διεθνούς προστασίας και το δικαίωμα για ελεύθερη μετακίνηση και πρόσβαση στις χώρες της Ε.Ε. σε όλο και περισσότερους ανθρώπους. Η μόνη πολιτική για τους πρόσφυγες που πραγματικά εφαρμόζεται είναι οι φράχτες, τα κέντρα κράτησης, οι βίαιες απελάσεις και επαναπροωθήσεις, οι κατασχέσεις περιουσιακών στοιχείων ακόμη και η επιβολή οικονομικών κυρώσεων αν όχι, κατευθείαν, πρόκληση πνιγμών, σύγχρονα σκλαβοπάζαρα και στρατόπεδα εξόντωσης.
Είναι μόλις 3 χρόνια πριν που το πρώτο ναυάγιο στο Φαρμακονήσι προκάλεσε σοκ στην κοινή γνώμη και έφερε στην επιφάνεια τις εκτεταμένες πρακτικές των παράνομων απωθήσεων του Λιμενικού.
Τότε, διεθνείς οργανώσεις όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και η Διεθνής Αμνηστία (που σήμερα σιωπούν) έσπευσαν με ανακοινώσεις να καταγγείλουν τις πρακτικές των παράνομων απωθήσεων και να ζητήσουν άμεση διερεύνηση των συνθηκών κάτω από τις οποίες προκλήθηκε το ναυάγιο. Σήμερα τέτοια ναυάγια και θάνατοι είναι σχεδόν καθημερινοί και όχι μόνο δεν αποτελούν πια αντικείμενα διερεύνησης αλλά είναι κανόνας και στο άμεσο μέλλον θα έχουν και την μορφή “στρατιωτικής επιχείρησης” με την συμμετοχή των ΝΑΤΟΪΚΩΝ δυνάμεων.
Τότε, διεθνείς οργανώσεις όπως η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και η Διεθνής Αμνηστία (που σήμερα σιωπούν) έσπευσαν με ανακοινώσεις να καταγγείλουν τις πρακτικές των παράνομων απωθήσεων και να ζητήσουν άμεση διερεύνηση των συνθηκών κάτω από τις οποίες προκλήθηκε το ναυάγιο. Σήμερα τέτοια ναυάγια και θάνατοι είναι σχεδόν καθημερινοί και όχι μόνο δεν αποτελούν πια αντικείμενα διερεύνησης αλλά είναι κανόνας και στο άμεσο μέλλον θα έχουν και την μορφή “στρατιωτικής επιχείρησης” με την συμμετοχή των ΝΑΤΟΪΚΩΝ δυνάμεων.
[Πληροφοριακά: Το Φαρμακονήσι αποτελεί έναν από τους πλησιέστερους στις ακτές της Τουρκίας προορισμούς προσφύγων· απέχει από την Λέρο περίπου 3 ώρες. Δεν κατοικείται αλλά έχει μόνιμα στρατιωτικό φυλάκιο με 25 στρατιώτες. Οι πρόσφυγες, μετά την άφιξή τους εκεί, συλλαμβάνονται από το Λιμεναρχείο και μεταφέρονται στη Λέρο όπου γίνεται η πρώτη καταγραφή. Η Λέρος, το Φαρμακονήσι και το Αγαθονήσι (που διοικητικά ανήκουν ή εξυπηρετούνται από τις κρατικές δομές της Λέρου) ήδη από το 2001 (πόλεμος στο Αφγανιστάν) και το 2003 (πόλεμος στο Ιράκ) αποτελούσαν πέρασμα κυρίως προσφύγων και ενώ τότε οι αριθμοί ήταν καταφανώς μικρότεροι η αντιμετώπισή τους με παράνομες επαναπροωθήσεις, κρατήσεις και απελάσεις και η κρατική αυθαιρεσία εις βάρος τους ήταν ανάλογη με τη σημερινή. Από τότε μπορούμε να θυμηθούμε ότι για πρώτη φορά τέθηκε θέμα λειτουργίας Κέντρου Πρώτης Υποδοχής στο Ψυχιατρείο στην Λέρο, αν και με διαφορετικούς όρους σε σχέση με τώρα. ]
Το 2015 η Λέρος αντιμετώπισε ένα πρωτοφανές αριθμητικά προσφυγικό κύμα και αν και το πρόβλημα έλλειψης στοιχειωδώς αξιοπρεπών χώρων υποδοχής υπήρχε πάντα η κατάσταση κυρίως από το καλοκαίρι και μετά έγινε ακραία. Υπήρξαν φορές που οι αφίξεις έφταναν και τις 500 σε μία μέρα και στον πρόχειρο καταυλισμό δίπλα στο Λιμεναρχείο στοιβάζονταν 1.000 άτομα.
Εκατοντάδες εξαθλιωμένοι άνθρωποι, μετά από την υποχρεωτική παραμονή τους στο Φαρμακονήσι από 1 έως 3 μέρες, χωρίς φαγητό και νερό κάτω από ένα πρόχειρο στέγαστρο. Υπήρξαν μέρες που η κατάσταση εκεί περιγράφεται ότι ήταν τόσο δύσκολη που οι στρατιώτες αρνήθηκαν να βγουν από το φυλάκιο για να παράσχουν οποιαδήποτε βοήθεια. Σε αρκετές περιπτώσεις υπήρξαν διασταυρωμένες καταγγελίες ότι, στο διάστημα αυτό της αναμονής εκεί, οι πρόσφυγες δέχτηκαν επιθέσεις από κουκουλοφόρους που έκαναν έφοδο στο νησί με ταχύπλοα, χτυπούσαν, λεηλατούσαν και έφευγαν.
Όπως συνέβη και στα άλλα νησιά που υποδέχονται μεγάλους αριθμούς προσφύγων, έτσι και στη Λέρο, στην υποδοχή εμπλέκονται εκτός από τους θεσμούς του κράτους ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Αστυνομία, Λιμενικό σώμα, Frontex, Δήμος, Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής), Διεθνείς Οργανισμοί (Ύπατη αρμοστεία του ΟΗΕ, Ερυθρός Σταυρός), ΜΚΟ (Γιατροί Χωρίς Σύνορα κ.λπ.) και μεμονωμένοι εθελοντές ή αλληλέγγυοι που δεν εντάσσονται σε κάποιες από αυτές τις οργανώσεις. Μέσα σε αυτό το κλίμα αναπτύχθηκαν (παράλληλα με τις οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας) και άτυπα δίκτυα αλληλεγγύης που δρουν σε αντιδιαστολή με την σκληρή μεταχείριση που επιφυλάσσουν στους πρόσφυγες τα τοπικά και εθνικά κέντρα εξουσίας.
Ένα τέτοιο άτυπο Δίκτυο το οποίο μέχρι πρότινος δεν είχε καμία νομική μορφή είναι και το Δίκτυο Αλληλεγγύης Λέρου. Ένα τοπικό δίκτυο αλληλεγγύης (οργανωμένο από τα κάτω) που αρχικά στο επίκεντρό του ήταν η παροχή βασικής υποστήριξης και συμβουλευτικής, νομικής φύσης κυρίως, σε πρόσφυγες και μετανάστες αλλά σταδιακά επεκτάθηκε παράλληλα με την διογκούμενη οικονομική κρίση. Όλο και περισσότεροι ντόπιοι αλλά και παλιότεροι μετανάστες, μόνιμοι κάτοικοι πια, της Λέρου, από κοινού, κατάφεραν τόσο να αλληλοϋποστηριχθούν, υλικά και κοινωνικά, σε δύσκολες συνθήκες, όσο και να προσφέρουν βοήθεια στον προσφυγικό καταυλισμό.
Το Δίκτυο, τον τελευταίο χρόνο, πλαισιώθηκε και από δεκάδες εθελοντές από όλο τον κόσμο οι οποίοι δεν εντάσσονταν σε κάποια από τα επίσημα δίκτυα ΜΚΟ ανθρωπιστικής βοήθειας. Καθώς οι ανάγκες που έπρεπε να απαντηθούν αυξάνονταν με γεωμετρική πρόοδο η εμπλοκή του Δικτύου στην υποδοχή των προσφύγων και η δραστηριοποίησή του ξεπέρασε τις όποιες προβλέψεις. Εκτός από τους αλληλέγγυους που αφιέρωσαν και αφιερώνουν χρόνο σε καθημερινή βάση, δεκάδες άλλοι από την Λέρο συμμετέχουν σε λιγότερο τακτική βάση και εκατοντάδες από όλη την Ελλάδα και τον κόσμο ανταποκρίνονται στα καλέσματα για κάθε είδους υλική υποστήριξη ή προσφέρουν την υποστήριξή τους με όποιο τρόπο ο καθένας μπορεί.
Ένα τέτοιο άτυπο Δίκτυο το οποίο μέχρι πρότινος δεν είχε καμία νομική μορφή είναι και το Δίκτυο Αλληλεγγύης Λέρου. Ένα τοπικό δίκτυο αλληλεγγύης (οργανωμένο από τα κάτω) που αρχικά στο επίκεντρό του ήταν η παροχή βασικής υποστήριξης και συμβουλευτικής, νομικής φύσης κυρίως, σε πρόσφυγες και μετανάστες αλλά σταδιακά επεκτάθηκε παράλληλα με την διογκούμενη οικονομική κρίση. Όλο και περισσότεροι ντόπιοι αλλά και παλιότεροι μετανάστες, μόνιμοι κάτοικοι πια, της Λέρου, από κοινού, κατάφεραν τόσο να αλληλοϋποστηριχθούν, υλικά και κοινωνικά, σε δύσκολες συνθήκες, όσο και να προσφέρουν βοήθεια στον προσφυγικό καταυλισμό.
Το Δίκτυο, τον τελευταίο χρόνο, πλαισιώθηκε και από δεκάδες εθελοντές από όλο τον κόσμο οι οποίοι δεν εντάσσονταν σε κάποια από τα επίσημα δίκτυα ΜΚΟ ανθρωπιστικής βοήθειας. Καθώς οι ανάγκες που έπρεπε να απαντηθούν αυξάνονταν με γεωμετρική πρόοδο η εμπλοκή του Δικτύου στην υποδοχή των προσφύγων και η δραστηριοποίησή του ξεπέρασε τις όποιες προβλέψεις. Εκτός από τους αλληλέγγυους που αφιέρωσαν και αφιερώνουν χρόνο σε καθημερινή βάση, δεκάδες άλλοι από την Λέρο συμμετέχουν σε λιγότερο τακτική βάση και εκατοντάδες από όλη την Ελλάδα και τον κόσμο ανταποκρίνονται στα καλέσματα για κάθε είδους υλική υποστήριξη ή προσφέρουν την υποστήριξή τους με όποιο τρόπο ο καθένας μπορεί.
Κομβικό ζήτημα που και καθόρισε και καθορίστηκε από τις εξελίξεις (καθώς χρησιμοποιήθηκε ως αφορμή για την επιβολή του hotspot) ήταν το ζήτημα της προσωρινής στέγασης των προσφύγων που σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούσαν τους 1.500 κυρίως το δεύτερο εξάμηνο του 2015. H μόνη πρόταση που υπήρξε από τους εμπλεκόμενους θεσμούς και τον Δήμο Λέρου ήταν η, με κάθε τρόπο, απομάκρυνση των προσφύγων από τον οικισμό του Λακκιού και η εγκατάστασή τους στα Λέπιδα, ελεγχόμενοι και μακριά από την κοινή θέα. Σε τελείως διαφορετική κατεύθυνση το Δίκτυο Αλληλεγγύης Λέρου πρότεινε και υποστήριξε την δημιουργία ενός πολυεπίπεδου δικτύου ανοιχτής φιλοξενίας μέσα στον οικισμό, κοντά στο νοσοκομείο, στο λιμάνι και στην αγορά του Λακκιού ώστε οι πρόσφυγες να έχουν άμεση πρόσβαση, ελεύθερα, σε όλες τις υπηρεσίες και την τοπική αγορά. Πρόσβαση που είναι ζωτικής σημασίας για την προσωρινή και άμεση ανακούφιση από την ταλαιπωρία του ταξιδιού και για μια όσο το δυνατόν ομαλότερη διαμονή μέχρι να οργανώσουν την συνέχεια του ταξιδιού τους. Αυτό ήταν εξάλλου και το αίτημα των ίδιων που για όποιον στοιχειωδώς έχει εμπλακεί στην υποδοχή τους, έχει αφουγκραστεί τις ανάγκες τους και έχει προσπαθήσει να απαντήσει σε αυτές, είναι πολύ εύκολο να το κατανοήσει. Έτσι αρχικά, στα μέσα του καλοκαιριού, και παρά τις αντιδράσεις της Δημοτικής αρχής, δημιουργήθηκε μία πρώτη δομή φιλοξενίας για παιδιά και μητέρες (η βίλλα «Άρτεμις») που μπορεί να φιλοξενήσει μέχρι 40 άτομα περίπου και την διαχειρίζονται αλληλέγγυοι.
Σχεδόν ταυτόχρονα μέσα στο καλοκαίρι υποστηρίχθηκε από το Δίκτυο η ανακαίνιση του ενός κτιρίου του ΠΙΚΠΑ που θα μπορούσε να φιλοξενήσει προσωρινά μέχρι και 500 άτομα.
Την πρόταση αυτή υιοθέτησε επίσημα, μετά από πολλές προσπάθειες, η Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής χωρίς, όμως, να μπορεί να υποστηρίξει την ανακαίνιση του κτιρίου. Έτσι το Δίκτυο κατόρθωσε κινητοποιώντας ένα πρωτοφανές για τα δεδομένα της Λέρου κύμα υποστήριξης να συγκεντρώσει όσα χρήματα χρειάζονταν για την ανακαίνισή του και να εξασφαλίσει και τον εξοπλισμό για την λειτουργία του.
Σχεδόν ταυτόχρονα μέσα στο καλοκαίρι υποστηρίχθηκε από το Δίκτυο η ανακαίνιση του ενός κτιρίου του ΠΙΚΠΑ που θα μπορούσε να φιλοξενήσει προσωρινά μέχρι και 500 άτομα.
Την πρόταση αυτή υιοθέτησε επίσημα, μετά από πολλές προσπάθειες, η Υπηρεσία Πρώτης Υποδοχής χωρίς, όμως, να μπορεί να υποστηρίξει την ανακαίνιση του κτιρίου. Έτσι το Δίκτυο κατόρθωσε κινητοποιώντας ένα πρωτοφανές για τα δεδομένα της Λέρου κύμα υποστήριξης να συγκεντρώσει όσα χρήματα χρειάζονταν για την ανακαίνισή του και να εξασφαλίσει και τον εξοπλισμό για την λειτουργία του.
Το ΠΙΚΠΑ, ακριβώς επειδή αποτελεί εναλλακτική πρόταση στον εγκλεισμό και τον στρατοπεδισμό των προσφύγων, από την πρώτη στιγμή έως και τώρα πολεμήθηκε με κάθε τρόπο από την παράταξη της πλειοψηφίας του Δήμο Λέρου και από τοπικούς παράγοντες. Ο ίδιος ο Δήμαρχος, προσωπικά, και δημοτικοί σύμβουλοι πρωτοστάτησαν σε κινητοποιήσεις και απείλησαν με αποχή από τις περασμένες εκλογές αλλά και με διώξεις οποιουδήποτε τολμήσει να μπει στο κτίριο παρόλο που η χρήση του κτιρίου είχε παραχωρηθεί επισήμως στην Υπηρεσία πρώτης Υποδοχής. Το Δίκτυο και οι εκατοντάδες αλληλέγγυοι που στήριξαν την ανακαίνιση και λειτουργία του ΠΙΚΠΑ υπερπήδησαν στην κυριολεξία τους φράχτες που ο Δήμος ύψωσε για να εμποδίσει την λειτουργία του. Λίγες μέρες μετά την Πρωτοχρονιά, αρχικά το ισόγειο, άνοιξε για να υποδεχτεί τις πρώτες οικογένειες. Μέχρι τώρα έχουν φιλοξενηθεί διαδοχικά περίπου 1.500 άτομα και σε λίγο θα είναι έτοιμος και ο 1ος όροφος. Παρόλα αυτά, αυτήν τη στιγμή, που το hot spot θα λειτουργήσει, το ΠΙΚΠΑ, ενάμιση μήνα μόνο μετά την λειτουργία του και αφού έχει γίνει ανακαίνιση πολλών δεκάδων χιλιάδων ευρώ, κινδυνεύει να κλείσει. Ο Υπουργός άμυνας Π. Καμμένος ανακοίνωσε και διαβεβαίωσε τον Δήμαρχο, δημοσίως, ότι “μετά τα εγκαίνια του hotspot δεν θα λειτουργεί καμία άλλη δομή φιλοξενίας” και όλοι θα συγκεντρώνονται υποχρεωτικά στα Λέπιδα σε περιφραγμένο χώρο. Tα σκάφη του Λιμενικού και της Frontex θα αποβιβάζουν τους «διασωθέντες» κατευθείαν στα Λέπιδα και θα παραμένουν σε καθεστώς κράτησης μέχρι την «συντεταγμένη αποχώρησή» τους ώστε να μην έρχονται καθόλου σε επαφή, όσο διάστημα θα είναι στη Λέρο, με το λιμάνι και τον οικισμό του Λακκιού που απέχει μόλις 2 χιλιόμετρα.
Από την πρώτη στιγμή το Δημοτικό συμβούλιο υποστήριξε και πρότεινε την δημιουργία καταυλισμού μέσα στα Λέπιδα, μακριά από τον οικισμό, ώστε «να μην χαλάει η εικόνα του νησιού». Υπήρξαν ακόμη πιο ακραίες προτάσεις όπως η κατασκευή κέντρου υποδοχής στο Φαρμακονήσι. Πρόταση που έγινε από επιχειρηματίες του τουρισμού και δημοτικούς συμβούλους ή ακόμη και η πρόταση για ανακαίνιση των παλιών Ιταλικών κτιρίων των Λεπίδων, από τους ίδιους τους πρόσφυγες, ως εκπαίδευση μέχρι την χορήγηση Ασύλου σε χώρες της Β. Ευρώπης. Πρόταση που έγινε από Ολλανδό επιχειρηματία, στον τομέα των κατασκευών και της πράσινης ανάπτυξης, προς τον Δήμο και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και που σκόνταψε, προσωρινά, στη δυσκολία εκταμίευσης συγκεκριμένων κονδυλίων της Ε.Ε. για την διαχείριση του προσφυγικού, στα οποία στόχευε και που απευθύνονται, προς το παρόν, μόνο σε τρίτες χώρες εκτός της Ε.Ε.
Όσο ακραίες κι αν ακούγονται αυτές οι προοπτικές δεν μπορεί κανείς να τις αποκλείσει για το μέλλον καθώς τέτοιου χαρακτήρα πολιτικές εφαρμόζονται ευρέως σε άλλες χώρες. Εξάλλου ποιος μπορεί να αποκλείσει οποιοδήποτε ενδεχόμενο όταν την στιγμή που μιλάμε ΝΑΤΟΪΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ περιπολούν στο Αιγαίο με σκοπό να κλείσουν και τα τελευταία θαλάσσια περάσματα και να σφραγίσουν στον πάτο της θάλασσας κάθε ελπίδα για διαφυγή.
Από την πρώτη στιγμή το Δημοτικό συμβούλιο υποστήριξε και πρότεινε την δημιουργία καταυλισμού μέσα στα Λέπιδα, μακριά από τον οικισμό, ώστε «να μην χαλάει η εικόνα του νησιού». Υπήρξαν ακόμη πιο ακραίες προτάσεις όπως η κατασκευή κέντρου υποδοχής στο Φαρμακονήσι. Πρόταση που έγινε από επιχειρηματίες του τουρισμού και δημοτικούς συμβούλους ή ακόμη και η πρόταση για ανακαίνιση των παλιών Ιταλικών κτιρίων των Λεπίδων, από τους ίδιους τους πρόσφυγες, ως εκπαίδευση μέχρι την χορήγηση Ασύλου σε χώρες της Β. Ευρώπης. Πρόταση που έγινε από Ολλανδό επιχειρηματία, στον τομέα των κατασκευών και της πράσινης ανάπτυξης, προς τον Δήμο και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και που σκόνταψε, προσωρινά, στη δυσκολία εκταμίευσης συγκεκριμένων κονδυλίων της Ε.Ε. για την διαχείριση του προσφυγικού, στα οποία στόχευε και που απευθύνονται, προς το παρόν, μόνο σε τρίτες χώρες εκτός της Ε.Ε.
Όσο ακραίες κι αν ακούγονται αυτές οι προοπτικές δεν μπορεί κανείς να τις αποκλείσει για το μέλλον καθώς τέτοιου χαρακτήρα πολιτικές εφαρμόζονται ευρέως σε άλλες χώρες. Εξάλλου ποιος μπορεί να αποκλείσει οποιοδήποτε ενδεχόμενο όταν την στιγμή που μιλάμε ΝΑΤΟΪΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ περιπολούν στο Αιγαίο με σκοπό να κλείσουν και τα τελευταία θαλάσσια περάσματα και να σφραγίσουν στον πάτο της θάλασσας κάθε ελπίδα για διαφυγή.
Στα hotspots θα εφαρμόζεται η «πρωτοτυπία» ότι οι “φιλοξενούμενοι” θα είναι υπό κράτηση μέχρι και για 25 μέρες (αν και όλοι ξέρουμε πόσο ελαστικό θα μπορεί να είναι αυτό το «μέχρι και»), την ευθύνη για την λειτουργία τους θα την έχουν από κοινού, Αστυνομία, Στρατός, Λιμενικό Σώμα, Frontex και Δήμος. (Θα αποτελούν την «dream team της Λέρου» όπως την αποκάλεσε ο Π.Καμμένος). Θα μπορεί να λειτουργεί ειδικός χώρος κράτησης όταν κρίνεται ότι υπάρχει επικινδυνότητα (από ποιόν άραγε και με ποιά κριτήρια θα κρίνεται κάτι τέτοιο;). Ακόμη, όλες οι εθελοντικές οργανώσεις και οι αλληλέγγυοι θα είναι αυστηρά καταγεγραμμένοι και θα ακολουθούν τους κανόνες και τις οδηγίες του στρατοπέδου και του Διοικητή του που, προς το παρόν, θα είναι στρατιωτικός. Συστατικό στοιχείο της ίδρυσης και λειτουργίας των hotspots είναι η «καταγραφή και ταυτοποίηση» αυτών που ορίζονται ως «πρόσφυγες», που θα μπορούν να συνεχίζουν το ταξίδι τους προς βορά (όσο ακόμα τα σύνορα είναι ανοιχτά) και αυτών που θα ορίζονται ως «μετανάστες», οι οποίοι θα κρατούνται προς επαναπροώθηση στη χώρα προέλευσης. Αρα, από τη σύστασή τους, όπως κι αν τα σερβίρει ο Γ. Μουζάλας και η κυβέρνηση Σύριζα-Ανελ, τα hotspots θα είναι κέντρα κράτησης/στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου οι μετανάστες, όλο και περισσότεροι σε αριθμό, θα κρατούνται επ’ αόριστον, μέχρις ότου βρεθεί τρόπος για την αναγκαστική επαναπροώθησή τους. Πράγμα που σημαίνει ότι η κατ’ ανώτατο όριο παραμονή, που επισήμως διακηρύχθηκε, των 25 ημερών στα hotspots, θα μπορεί να διαρκέσει, ως κράτηση/εγκλεισμός, για μήνες και χρόνια.
Το στρατόπεδο συγκέντρωσης που αύριο θα λειτουργήσει στη Λέρο σε καμία περίπτωση δεν είναι «χώρος φιλοξενίας» ούτε αποτελεί παράδειγμα «αποδοχής και πολιτισμού» του «καλού Δήμου» της Λέρου όπως επιχειρείται να πλασαριστεί προς την κοινή γνώμη σε αντιδιαστολή με τον «κακό Δήμο» της Κω. Τόσο στη Λέρο, όσο και στην Κω, είναι οι πιο αντιδραστικές πολιτικές και οι πιο αντιδραστικές θέσεις που προκρίθηκαν και που καθόρισαν τις εξελίξεις (αν και εκπορεύονται από διαφορετικές, τοπικά, αφετηρίες και καλλιεργούνται σε διαφορετικές, τοπικά, συνθήκες).
Στην περίπτωση του Δήμου Λέρου, κατά την λήψη αποφάσεων, κυριάρχησαν από τη μια η επιδίωξη ανάταξης της νεκρής τοπικής οικονομίας, βασισμένης παραδοσιακά στο ιδρυματικό μοντέλου ανάπτυξης, μέσα από την αναβίωση των στρατοπέδων συγκέντρωσης και από την άλλη η αυστηρά ελεγχόμενη “Μέσα από την Πύλη” διαχείριση των προσφυγικών πληθυσμών με τρόπο που «δεν θα ζημιώνουν την τουριστική βιτρίνα του νησιού» ενώ παράλληλα θα μπορούν να λειτουργούν άθικτα τα δίκτυα της μαύρης προσφυγικής οικονομίας.
Στον τηλεοπτικό αέρα με πρωταγωνιστή τον Π. Καμμένο συμφωνήθηκαν και τα αντισταθμιστικά οφέλη (αιτήματα του Δήμου) αν και τελικά είναι αμφίβολο ότι θα ικανοποιηθούν (16 καθαριστές, να αγοραστεί απορριμματοφόρο για τον Δήμο και να αναλάβουν τη σίτιση τοπικές επιχειρήσεις).
Είναι φυσικό που ο Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής (Γ. Μουζάλας), ήδη από την πρώτη του επίσκεψη στη Λέρο το καλοκαίρι, έφυγε απολύτως ικανοποιημένος αφού «πάτησε» σε δοκιμασμένες λύσεις. Στρατόπεδο, Παιδούπολη, εξορία, ψυχιατρικό άσυλο, hotspot…
Είναι η πρώτη φορά, μετά τις διαδοχικές επισκέψεις το 1948-49 του βασιλικού ζεύγους Παύλου-Φρειδερίκης -με τους διοικητές, τότε, των στρατοπέδων Μακρονησίου και Λάρισας-, που την Λέρο την επισκέφθηκαν τόσοι κυβερνητικοί παράγοντες, υπουργοί, αξιωματούχοι της Ε.Ε., στρατηγοί, υποστράτηγοι κ.λπ., ακόμη και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα.
Στην περίπτωση του Δήμου Λέρου, κατά την λήψη αποφάσεων, κυριάρχησαν από τη μια η επιδίωξη ανάταξης της νεκρής τοπικής οικονομίας, βασισμένης παραδοσιακά στο ιδρυματικό μοντέλου ανάπτυξης, μέσα από την αναβίωση των στρατοπέδων συγκέντρωσης και από την άλλη η αυστηρά ελεγχόμενη “Μέσα από την Πύλη” διαχείριση των προσφυγικών πληθυσμών με τρόπο που «δεν θα ζημιώνουν την τουριστική βιτρίνα του νησιού» ενώ παράλληλα θα μπορούν να λειτουργούν άθικτα τα δίκτυα της μαύρης προσφυγικής οικονομίας.
Στον τηλεοπτικό αέρα με πρωταγωνιστή τον Π. Καμμένο συμφωνήθηκαν και τα αντισταθμιστικά οφέλη (αιτήματα του Δήμου) αν και τελικά είναι αμφίβολο ότι θα ικανοποιηθούν (16 καθαριστές, να αγοραστεί απορριμματοφόρο για τον Δήμο και να αναλάβουν τη σίτιση τοπικές επιχειρήσεις).
Είναι φυσικό που ο Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής (Γ. Μουζάλας), ήδη από την πρώτη του επίσκεψη στη Λέρο το καλοκαίρι, έφυγε απολύτως ικανοποιημένος αφού «πάτησε» σε δοκιμασμένες λύσεις. Στρατόπεδο, Παιδούπολη, εξορία, ψυχιατρικό άσυλο, hotspot…
Είναι η πρώτη φορά, μετά τις διαδοχικές επισκέψεις το 1948-49 του βασιλικού ζεύγους Παύλου-Φρειδερίκης -με τους διοικητές, τότε, των στρατοπέδων Μακρονησίου και Λάρισας-, που την Λέρο την επισκέφθηκαν τόσοι κυβερνητικοί παράγοντες, υπουργοί, αξιωματούχοι της Ε.Ε., στρατηγοί, υποστράτηγοι κ.λπ., ακόμη και ο ίδιος ο πρωθυπουργός, μέσα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα.
Mία «Αμυγδαλέζα με ανθρώπινες συνθήκες» χαρακτήρισε, το καλοκαίρι, ο Δήμαρχος Λέρου, σε τηλεοπτική εκπομπή, το «όραμά» του για την «αξιοποίηση» του στρατοπέδου των Λεπίδων και το όραμά του συναντήθηκε στη Λέρο με το «όραμα» των «ανθρωπιστικών» στρατοπέδων συγκέντρωσης, των φραχτών και των βίαιων απωθήσεων της Ε.Ε.
Δώρα Kουτσανέλου
[ψυχολόγος και μέλος του Δ.Σ.
του σωματείου εργαζομένων Δρομοκαϊτείου]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου